چرا دندان هایم بی حس می شوند و گزگز می کنند؟

بیدار شدن از خواب و متوجه بی حسی، گزگز یا وزوز کردن دندان های خود شدن، می تواند تجربه ای آزار دهنده باشد. اگر بی حسی به این معنی است که مشکلی جدی در سلامت دندانی شما وجود دارد، ممکن است نگران شوید. اما در بیشتر موارد، بی حسی موقت دلیلی برای هشدار نیست. این راهنمای دقیق تمام دلایل احتمالی بی حسی و سوزن سوزن شدن دندان ها را به همراه گزینه های تشخیص و درمان بررسی می کند. ما همچنین نکات پیشگیری و پرسش های متداول را برای کمک به آرامش ذهن شما ارائه خواهیم کرد.

چه چیزی باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن دندان ها می شود؟

دلایل مختلفی وجود دارند که ممکن است باعث شوند ناگهان حس دندان های خود را از دست بدهید یا احساس سوزن سوزن شدن عجیب و غریب در دندان های خود کنید. بیایید با عمق بیشتری به هر یک از شایع ترین علل نگاه کنیم:

آسیب به اعصاب دندان

اعصاب داخل دندان شما مستعد آسیب یا التهاب هستند که منجر به تغییر احساسات می شود. در اینجا راه هایی وجود دارند که اغلب به علت آنها آسیب عصب دندان رخ می دهد:

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان ناشی از مسواک زدن نادرست یا شکر اضافی، باعث ایجاد حفره های دندانی می شود که موجب از بین رفتن مینای سخت دندان ها می شود. با بزرگ تر شدن حفره در طول زمان، می تواند به لایه عاج داخلی برسد و به طور خطرناکی به پالپ و اعصاب نزدیک شود. عصب توسط باکتری های پوسیده و خونریزی پالپ تحریک می شود. پوسیدگی خفیف می تواند باعث بروز حساسیت موقت شود، در حالی که پوسیدگی عمیق تر اغلب باعث می شود دندان ها از دست بروند یا بی حس شوند، زیرا اعصاب از بین می روند.

دندان ترک خورده

شکستگی دندان چه در اثر تروما یا در نتیجه جویدن تهاجمی می تواند این امکان را برای باکتری ها فراهم کند به داخل نفوذ کنند و پالپ را عفونی کنند. ترک ها همچنین باعث فشرده شدن اعصاب می شوند که منجر به التهاب اعصاب و بی حسی می شود. دندان های دارای شکستگی عمودی اغلب به کشیدن نیاز دارند.

کار اخیر دندانپزشکی

پس از درمان های دندانپزشکی مانند موارد زیر، تقریباً عادی است که مقداری بی حسی یا تحریک عصب باقی مانده باشد:

• درمان های ریشه – برداشتن پالپ ملتهب یا عفونی می تواند باعث بی حسی موقت شود.
• کشیدن دندان – با کشیدن دندان، اعصاب قطع می شوند. بی حسی باقی مانده هفته ها یا ماه ها با بهبودی ادامه می یابد.
• پر کردن دندان – تحریک ناشی از سوراخ کردن دندان در ابتدا و قبل از تسکین یافتن اعصاب می تواند باعث حساس شدن بیش از حد آنها شود.
• روکش ها یا بریج های دندانی – کار آماده سازی و روکش های موقت ممکن است باعث بی حسی شود که در عرض چند هفته از بین می رود.

آسیب های تروماتیک

ضربات شدید به دهان ناشی از برخوردهای ورزشی، تصادفات دوچرخه سواری یا خشونت فیزیکی می توانند باعث شکستن دندان ها یا خارج شدن آنها از جای خود شوند. اعصاب و عروق خونی آسیب دیده با التهاب و بی حس شدن واکنش نشان می دهند. پس از هر گونه ضربه به دندان فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.

تومورهای خوش خیم دهان

رشد غیر سرطانی مانند فیبروم دهان یا موکوسل در لثه اغلب به اعصاب مجاور فشار وارد می کند. فشار روی اعصاب منجر به گزگز، بی حسی یا دردهای تیر کشنده می شود.

درمان طولانی مدت ارتودنسی

فشار ثابت بریس ها یا الاینرها به مرور زمان باعث جابجا شدن آرام دندان ها می شود. این می تواند باعث کشیده شدن اعصاب و ایجاد احساس گزگز یا بی حسس دندان ها برای مدتی بعد از برداشتن بریس ها شود.

اختلالات عصبی

گاهی اوقات بی حسی دندان می تواند ناشی از بیماری ها و شرایطی باشد که بر اعصاب صورت و فک شما تأثیر می گذارد.

نورالژی سه قلو

تصور می شود که این وضعیت درد مزمن عصبی از فشردگی عروق خونی عصب سه قلو ناشی می شود. این باعث ایجاد درد ناگهانی و شوک مانند در صورت می شود که مانند ضربه های الکتریکی است. سوزن سوزن شدن یا بی حسی خفیف تر اغلب قبل از حملات درد شدید ایجاد می شود.

اسکلروز چندگانه

ام اس یک بیماری خود ایمنی است که به تدریج به رشته های عصبی محافظ آسیب وارد می کند. با ملتهب شدن عصب سه قلو، بی حسی، سوزن سوزن شدن، یا سوزش در صورت و دندان ها از علائم اولیه شایع هستند.

فلج بل

این فلج موقت صورت زمانی رخ می دهد که التهاب به اعصاب صورت فشار وارد کند. این عارضه باعث افتادگی یک سمت صورت و تغییر حس دندان ها می شود. با کاهش تورم، فلج بل اغلب در عرض چند هفته بهبود می یابد.

نوروپاتی دیابتی

سطح قند خون کنترل نشده در دیابت در نهایت باعث آسیب عصبی می شود. بی حسی و احساس سوزش در دندان ها، زبان و لب ها از علائم هشدار دهنده ابتلا به نوروپاتی است.

عوارض جانبی داروها

گاهی اوقات بی حسی دندان ها می تواند به عنوان یک واکنش نامطلوب به برخی داروهای تجویزی یا تفریحی رخ دهد، از جمله:

• آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول، آموکسی سیلین، اریترومایسین که به ندرت ممکن است اعصاب را ملتهب کنند.
• داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین، پره گابالین که سیگنال های عصبی را تعدیل می کنند.
• داروهای شیمی درمانی که برای اعصاب سمی هستند و باعث گزگز می شوند.
• کوکائین و سایر داروهای تفریحی که عروق خونی را منقبض می کنند.
• داروهای میگرن مانند سوماتریپتان که عروق خونی جمجمه را منقبض می کند.

عوارض جانبی داروها اغلب موقتی هستند و با قطع دارو برطرف می شوند. مطمئن شوید که دندانپزشک شما از تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید، اطلاع دارد.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

بی حسی یا سوزن سوزن شدن دندان های خود را که به طور ناگهانی ایجاد می شود و بیشتر از ۱ تا ۲ روز ادامه می یابد را نادیده نگیرید. برای معاینه با دندانپزشک عمومی خود قرار ملاقات بگذارید. برای توضیح جزئیات مهمی که می تواند به تشخیص کمک کنند، آماده باشید:

• کدام دندان های خاص درگیر هستند؟ جلو، پایین، دندان های مولر، فقط یک سمت صورت؟
• آیا بی حسی ناگهانی ایجاد شده است یا به تدریج بدتر شده است؟
• آیا علائم نگران کننده دیگری مانند دندان درد، لثه های متورم یا لق شدن دندان ها را دارید؟
• آیا اخیراً کارهای دندانپزشکی مانند پر کردن یا کشیدن دندان انجام داده اید؟
• آیا از داروهای جدید یا بدون نسخه استفاده می کنید؟
• آیا اخیراً ضربه ای مانند ضربه به دهان داشته اید؟

دندانپزشک شما به صورت چشمی دهان، دندان ها، لثه ها، زبان، لب ها و فک شما را برای علائم عفونت، زخم ها یا عدم تقارن که ممکن است نشان دهنده فلج بل باشند، بررسی خواهد کرد. آنها بیماری های دندان و لثه را بررسی می کنند، به تراز بایت شما توجه می کنند و نحوه تناسب دندان های شما را بررسی خواهند کرد.

معاینات و آزمایشات دندانی

معاینه و آزمایش بیشتر به تعیین علت کمک خواهد کرد:

• تست حساسیت به سرما – دندانپزشک شما از هوای سرد یا یخ استفاده می کند تا مشاهده کند که آیا باعث ایجاد هیچ گونه دردی می شود که ممکن است نشانه تحریک اعصاب باشد.
• تست ضربه – ضربه ملایم به دندان ها مشکلاتی مانند آبسه ها، ترک ها یا لق شدن دندان ها را در صورت ایجاد ناراحتی مشخص می کند.
• لمس – ماساژ دادن عضلات صورت و مفاصل برای بررسی TMJ یا تورم.
• عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس – عکس رادیوگرافی دندان پوسیدگی ها، عفونت ها، کیست ها یا شکستگی ها را نشان می دهد.
• تست زنده بودن پالپ – جریان های الکتریکی خفیف یا محرک های سرد تعیین می کنند که آیا پالپ دندان هنوز زنده است یا از دست رفته است.
• ارجاع به یک متخصص – برای مسائل پیچیده عصبی، ممکن است برای آزمایش های پیشرفته به یک متخصص اندودنتیست، متخصص مغز و اعصاب یا جراح دهان ارجاع داده شوید.

هنگامی که علت زمینه ای پیدا شد، می توان درمان مناسب را آغاز کرد.

درمان بی حسی یا سوزن سوزن شدن دندان ها

گزینه های درمانی به تشخیص خاص بی حسی دندان های شما بستگی خواهند داشت. در اینجا برخی از رویکردهای متداول آورده شده اند:

درمان پوسیدگی

دندانپزشک اگر طی دریل کاری دندان حفره ای پیدا کند که اعصاب را تحریک می کند، برای جلوگیری از آسیب بیشتر، آن را کاملاً تمیز و پر خواهد کرد. دندانپزشک شما تعیین خواهد کرد که آیا پوسیدگی به پالپ خیلی نزدیک است که به درمان ریشه نیاز دارد.

فرایندهای درمان ریشه

اعصاب دندانی از دست رفته یا عفونی به درمان ریشه نیاز دارند. پالپ ملتهب یا آبسه کرده تخلیه می شود و داخل دندان استریل و مهر و موم می شود. روکش دندان از دندان بی حس شده محافظت می کند. بی حسی خفیف باقی مانده باید در عرض چند هفته محو شود.

کشیدن دندان

اگر دندان شکسته، به شدت پوسیده شده یا عفونی شده است که قابل ترمیم نیست، کشیدن آن تنها گزینه است. دندان های مجاور معمولاً وقتی با فضای خالی سازگار می شوند، به طور موقت احساس بی حسی می کنند. ایمپلنت های دندانی می توانند شکاف را پر کنند.

روکش ها و ونیرهای دندانی

روکش ها باعث تقویت و محافظت از دندان های ترک خورده می شوند. ونیرها پوسیدگی و آسیب های زیرین که ممکن است باعث تحریک اعصاب شوند، را می پوشانند. بی حسی ناشی از التهاب عصبی معمولاً پس از این کار ترمیمی برطرف می شود.

داروها

برای موارد خفیف با تحریک عصبی برگشت پذیر، دندانپزشک شما ممکن است مسکن های OTC یا بدون نسخه را توصیه کند یا آنتی بیوتیک ها، استروئیدها، داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی های سه حلقه ای را تجویز کند که فعالیت عصبی را آرام می کنند.

فیزیوتراپی

اگر مال اکلوژن یا اختلال عملکرد TMJ به اعصاب فشار وارد کند، فیزیوتراپی از طریق تمرینات ملایم فک و گردن باعث تسکین می شود. محافظ های شبانه از دندان ها در برابر دندان قروچه محافظت می کنند.

درمان مغز و اعصاب

مراجعه به متخصص مغز و اعصاب برای اختلالات عصبی سیستمیک مانند نورالژی سه قلو trigeminal neuralgia یا مولتیپل اسکلروزیس multiple sclerosis مفید است. ممکن است داروها، تزریق بوتاکس، جراحی یا تحریک الکتریکی ضروری باشند.

چشم انداز برای بازیابی کامل حس پس از صدمات یا اقدامات رایج دندانی خوب است. با این حال، برخی از موارد مزمن نورالژی یا نوروپاتی ممکن است فقط به بهبود نسبی دست یابند. پس از هر درمان، تمام دستورالعمل های مراقبت در منزل را به دقت دنبال کنید.

نکاتی برای جلوگیری از بی حس شدن و گزگز کردن دندان ها

رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام معاینات منظم از بروز بسیاری از مشکلاتی که منجر به بی حسی دندان ها می شوند جلوگیری می کند، از جمله:

• دو مرتبه در روز با دقت مسواک بزنید و روزانه نخ دندان بکشید تا از انباشته شدن پلاک و پوسیدگی جلوگیری کنید.
• برای کاهش بیشتر باکتری ها از دهانشویه آنتی باکتریال استفاده کنید.
• هر ۶ ماه یک مرتبه برای پاکسازی دندان های خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا زودتر مشکل را تشخیص دهید.
• برای محافظت از دندان های خود از سیلانت ها و درمان های فلوراید استفاده کنید.
• برای جلوگیری از شکستگی و ضربه ناشی از ورزش، از یک محافظ دهان سفارشی استفاده کنید.
• از جویدن یخ، دانه های ذرت بو داده، آبنبات های سفت یا سایر خوراکی های سفت که به دندان ها آسیب وارد می کنند خودداری کنید.
• هر گونه پر شدگی، دندان آسیب دیده یا دندان عقل مشکل دار را به سرعت درمان کنید.
• سیگار را ترک کنید، زیرا بیماری لثه، پوسیدگی و خطر سرطان دهان را بدتر می کند.
• برای جلوگیری از فرسایش مینای دندان، نوشیدنی ها و غذاهای شیرین و اسیدی را محدود کنید.
• برای شرایطی مانند آپنه خواب که خطر ساییدن و ترک خوردن دندان های شما را افزایش می دهد، معاینه شوید.

با عادات دقیق دهان و دندان و سلامت کلی، باید بتوانید تحریک عصبی و عود بی حسی را به حداقل برسانید. اما در صورت بروز علائم فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

چه زمانی به دنبال مراقبت های اورژانسی دندانپزشکی باشید؟

اگر موارد زیر را دارید، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید:

• بی حسی یا سوزن سوزن شدن پس از یک آسیب تروماتیک دهان، زمین خوردن یا ضربه به صورت – ممکن است نشان دهنده آسیب عصبی یا شکستگی فک باشد.
• بی حسی همراه با مشکل در صحبت کردن، لبخند زدن یا ضعف عضلانی در یک سمت – می تواند نشان دهنده فلج بل یا سکته مغزی باشد که به درمان سریع نیاز دارد.
• بی حسی همراه با صورت متورم، مشکل در بلع، یا تنگی نفس – نشان می دهد که عفونت تهدید کننده زندگی در عمق بافت های صورت پخش شده است.
• بی حسی بیشتر از ۴۸ ساعت پس از جراحی دندان ادامه می یابد – فوراً جراح دهان خود را مطلع کنید، زیرا در صورت آسیب دیدگی اعصاب ممکن است به مداخله نیاز داشته باشد.

در حالی که منتظر قرار ملاقات هستید، دهان خود را با آب نمک گرم شستشو دهید و در صورت نیاز از مسکن های ضد درد استفاده کنید. برای بی حسی صورت همراه با درد قفسه سینه، تشنج، از دست دادن هوشیاری یا فلج در یک طرف بدن، به دنبال کمک فوری پزشکی باشید.

سؤالات متداول

بیایید پاسخ برخی از سؤالات متداول بیماران در مورد علائم بی حسی و سوزن سوزن شدن دندان را مرور کنیم:

چرا هنگام تنفس هوای سرد دندان هایم درد می کنند؟

دندان های حساس که گزگز آنها ناشی از تنفس هوای سرد یا نوشیدن نوشیدنی های یخی است اغلب نشانه ای از تحلیل رفتن لثه دارند که سطوح ریشه را در معرض دید قرار داده است. از مسواک نرم استفاده کنید و از نخ دندان کشیدن تهاجمی برای جلوگیری از تحلیل رفتن لثه ها خودداری کنید. خمیر دندان ضد حساسیت می تواند تسکین دهنده باشد.

آیا بی حس شدن دندان ها چند ساعت پس از پر کردن دندان طبیعی است؟

باقی ماندن بی حسی در چند ساعت پس از پر کردن دندان در حالی که اثر داروی بی حسی از بین می رود، معمول است. اما اگر بی حسی بیشتر از ۲۴ ساعت باقی ماند، با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا التهاب یا آسیب احتمالی عصبی را بررسی کند.

آیا دندان مصنوعی باعث گزگز و بی حسی می شود؟

پروتزهایی که به خوبی قرار نمی گیرند و مالش و فشار ایجاد می کنند، گاهی اوقات می توانند پایانه های عصب سه قلو در لثه ها را تحریک کنند و منجر به گزگز یا احساس بی حسی عجیب شوند. از دندانپزشک خود بخواهید تناسب را تنظیم کند و مراقب کاهش وزن ناخواسته باشید که تناسب دندان مصنوعی را تغییر می دهد.

آیا اضطراب می تواند باعث بی حسی موقت در دندان ها شود؟

در حالی که خود اضطراب مستقیماً باعث بی حسی دندان ها نمی شود، استرس و اضطراب شدید می تواند باعث عادات ناسالم مانند فشردن و ساییدن دندان ها شود که ممکن است به اعصاب آسیب وارد کند. مدیریت استرس برای سلامت کلی دندان های شما عاقلانه است.

چرا هنگام گاز گرفتن دندان ها درد می کنند؟

درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن معمولاً نشان دهنده مشکلاتی مانند حفره، دندان های ترک خورده، دندان قروچه یا آبسه است که اعصاب دندان را تحریک می کنند. برای یک معاینه توسط دندانچزشک برنامه ریزی کنید تا دندانپزشک شما بتواند مشکل را تشخیص دهد و درمان سریع را ارائه دهد.

نتیجه گیری

احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دندان های شما قطعا می تواند نگران کننده باشد. اما هنگامی که طیف وسیعی از علل شایع و خوش خیم را درک کنید، مانند بیهوشی باقی مانده پس از کار دندانپزشکی یا التهاب موقت عصبی ناشی از پوسیدگی خفیف، اغلب یک مورد اورژانسی دندانپزشکی نیست. با این حال، بی حسی مداوم یا شدید به معاینه و درمان فوری نیاز دارد تا از آسیب پایدار عصبی یا ناشناخته ماندن شرایط زمینه ای جلوگیری شود. اگر بی حسی ناگهانی باشد یا طی ۱ تا ۲ روز بیشتر شود، مراجعه به دندانپزشک را به تعویق نیندازید. با تشخیص و مراقبت مناسب، دندان های شما باید به زودی احساس طبیعی خود را بهدست آورند.