فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار چیست و چرا استفاده از آن ضروری است؟

مدیریت فضا عبارت است از نظارت دقیق و با دقت رشد اکلوژن در طول مراحل رشد دندان های شیری و نیز دوره واسط دندانی. دندان های شیری نقش بسیار مهمی در روند رشد دندان های دائم کودکان دارند. این دندان ها در رشد ماهیچه ها و فک نیز سهم دارند و به هدایت دندان های دائم در جای درست خود کمک می کنند. در صورتی که دندان های شیری قبل از آنکه دندان دائم آماده بیرون آمدن باشند، از دست بروند، دندان های اطراف می توانند به سمت جای خالی دندان شیری افتاده حرکت کنند و جای کافی برای رشد دندان های دائم باقی نخواهد ماند. اگر دندان شیری پیش از موعد در نتیجه تروما (آسیب های دندانی) از دست رفته باشد یا به خاطر نگرانی های دندانی نیاز به کشیده شدن داشته باشد، دندانپزشک اطفال یا ارتودنتیست با قرار دادن نوعی ابزار در دهان جای دندان از دست رفته را حفظ می کنند تا وقتی که دندان دائم جای آن را پر کند.

انواع فضا نگهدار

انواع مختلفی فضا نگهدار وجود دارند، از نمونه های ساده آن گرفته تا چندین بند و سیم. این نوع ابزارها را می توان به صورت های متفاوتی ساخت و در قسمت های مختلفی از دهان استفاده کرد. برخی از فضا نگهدارها حتی اجزائی دارند که به داخل بافت فرو می روند. بهترین راه برای درک انواع متعدد فضا نگهدارها و زیر مجموعه های آنها، دسته بندی آنها است. این دسته بندی ها شامل ثابت و متحرک، و نیز یک طرفه و دو طرفه می شوند.

فضا نگهدارهای یک طرفه

فضا نگهدارهای یک طرفه در یک سمت دهان قرار می گیرند و معمولاً برای نگه داشتن فضای لازم برای تنها یک دندان استفاده می شوند. این نوع فضا نگهدارها می توانند از یک بند و حلقه تشکیل شوند اما گاهی اوقات، در صورت بیرون نیامدن مولر دائمی اول ممکن است از یک دیستال شو استفاده شود.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار بند و حلقه: این نوع فضا نگهدارها از یک بند تشکیل شده اند که به دور یک دندان قرار می گیرد و یک حلقه سیمی که از بند تا آن سوی جای خالی دندان امتداد پیدا می کند.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار روکش و حلقه: این نوع فضا نگهدار از یک روکش فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که یک حلقه به آن متصل است و تا آن سوی فضای خالی امتداد می یابد. در هر دو نوع فضا نگهدار، قطعه ای که برای حفظ فضا استفاده می شود تا کنار دندان بعدی امتداد پیدا می کند.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار دیستال شو: این نوع فضا نگهدار معمولاً برای نگهداشتن فضای کافی برای رشد دندان های مولر دائمی اول استفاده می شود. این فضا نگهدار بسیار پیچیده است زیرا انتهای فلز آن به داخل خط لثه فرو می رود تا از بسته شدن این فضا جلوگیری نماید.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدارهای دو طرفه

فضا نگهدارهای دو طرفه به دندان های دو طرف دهان می چسبند و معمولاً با دو بند که به دور دندان های عقب دهان قرار می گیرند داخل دهان ثابت می شوند. این بندها با یک سیم درست پشت دندان های جلوی فک پایین قرار می گیرند. با استفاده از این نوع فضا نگهدار دیگر نیاز به استفاده از دو فضا نگهدار یک طرفه نیست. این نوع فضا نگهدارها بیشتر زمانی مفید هستند که بیش از یک دندان از دست رفته باشند یا ارتودنتیست قصد دارد از جابجایی نوک دندان های جلوی فک پایین پیشگیری نماید. یک فضا نگهدار دو طرفه فک بالا ممکن است دارای یک نقطه اتکاء آکریلیکی باشد و معمولاً فضا نگهدار نانس نامیده می شود.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار ثابت

این نوع فضا نگهدارها به طور دائم داخل دهان قرار می گیرند و روی یک یا چند دندان ثابت می شوند. فرایند تثبیت معمولاً با چسباندن ابزار فضا نگهدار در جای خود، روی دندان انجام می شود و می توان آنها را از داخل دهان خارج کرد. فضا نگهدارهای ثابت می توانند یک طرفه یا دو طرفه باشند. ارتودنتیست ها اغلب فضا نگهدارهای ثابت را به فضا نگهدارهای متحرک برای فک پایین ترجیح می دهند. نگهداری از ابزارهای ثابت راحتتر است و احتمال خارج شدن، آسیب دیدن یا گم شدن آنها توسط کودکان کمتر است.

فضا نگهدار دندان

فضا نگهدار متحرک

این نوع فضا نگهدارها ظاهری شبیه ریتینرها دارند که در پایان درمان ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع فضا نگهدارها می توانند یک دندان مصنوعی روی خود داشته باشند، که بویژه زمانی مفید هستند که دندان از دست رفته در جلوی دهان واقع شده باشد و از دست رفتن آن قابل مشاهده باشد. کودکانی که سن آنها بالاتر است گزینه بهتری برای آن هستند زیرا می توانند مسئولیت نگهداری از آنها را به عهده بگیرند.

فضا نگهدارها را می توان روی مندیبل (فک پایین) یا ماگزیلا (فک بالا) قرار داد. در نتیجه، می توان فضا نگهدار دو طرفه متحرک روی فک بالا، یا فضا نگهدار ثابت یک طرفه در سمت راست فک پایین، و به اشکال دیگر داشت. تفاوت های زیادی بین این انواع اساسی فضا نگهدار وجود دارند. به عنوان مثال، برخی فضا نگهدارها برای دندان های از دست رفته جلوی دهان و برخی دیگر برای حفظ فضا برای دندان های عقب دهان استفاده می شوند که هنوز درنیامده اند.

فرقی نمی کند برای کودک شما از چه نوع فضا نگهداری استفاده شود. همه فضا نگهدارها پس از گرفتن قالب از دندان ها و دهان کودک به صورت سفارشی ساخته می شوند. کودک باید تا زمانی به استفاده از فضا نگهدار ادامه دهد که تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نشان دهند که دندان زیرین به طور طبیعی برای بیرون آمدن آماده است.

مراقبت از دندان ها طی استفاده از فضا نگهدار

• کودکانی که از فضا نگهدارها استفاده می کنند باید با مسواک زدن، بهداشت دهان خود را به خوبی رعایت کنند و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند تا از پوسیدگی دندان های خود جلوگیری کنند.
• از خوردن شیرینی های چسبناک و جویدن آدامس باید پرهیز کنند.
• از فشار دادن یا بیرون کشیدن فضا نگهدار خود با زبان یا انگشت خودداری کنند.