درد فک یا اختلال مفصل فکی گیجگاهی

حقایق مربوط به دردهای مفصل فکی- گیجگاهی (TMJ)

• مفصل فکی- گیجگاهی مفصلی است که فک را به جمجمه وصل می کند. وقتی این مفصل آسیب می بیند یا دچار حادثه می شود، می تواند منجر به بروز اختلال درد موضعی به نام سندروم مفصل فکی- گیجگاهی یا اختلال فکی- گیجگاهی شود.
• علل بروز اختلال مفصل فکی- گیجگاهی عبارتند از آسیب به دندان ها یا فک، کج بودن دندان ها یا فک ها، فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر، ژست بد، استرس و فشار، آرتروز، و جویدن آدامس.
• علائم و نشانه های سندروم مفصل فکی- گیجگاهی (TMJ) عبارتند از: درد فک، صدای کلیک فک، درد گوش، صدای ترق تروق داخل گوش، سر درد، سفتی یا سوزش ماهیچه های گوش، درد در ناحیه گیجگاهی، قفل شدگی مفاصل فک.
• اختلال مفصل فکی- گیجگاهی اغلب به درمان های خانگی پاسخ می دهد، از جمله قرار دادن کیسه یخ روی منطقه دردناک، مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی OTC، پرهیز از جویدن آدامس، ماساژ یا کشش آرام فک و گردن، و کاهش استرس.
• وقتی درمان های خانگی مؤثر واقع نشوند، درمان های دارویی برای سندروم اختلال مفصل گیجگاهی عبارتند از اسپلینت های دندانی، تزریق بئتاکس، فیزیوتراپی، داروهای تجویزی، و در موارد حاد، جراحی.

درد فک اختلال فکی گیجگاهی

سندروم درد مفصل فکی- گیجگاهی TMJ چیست؟

سندروم مفصل فکی- گیجگاهی نوعی اختلال در ماهیچه ها و اعصاب فک است که در نتیجه آسیب یا التهاب مفصل فکی- گیجگاهی بوجود می آید. مفصل فکی گیجگاهی نوعی اتصال بین استخوان فک و جمجمه است. آسیب یا التهاب مفصل فکی- گیجگاهی منجر به بروز درد حین جویدن، باز و بسته کردن دهان، فشار دادن فک؛ تورم طرفین صورت؛ التهاب اعصاب؛ سر دردها شامل میگرن ها؛ براکسیسم (دندان قروچه) یا فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر؛ اختلال عملکرد شیپور استاش؛ و گاهی اوقات، جابجایی مفصل فکی گیجگاهی. سندورم مفصل فکی گیجگاهی تحت عنوان اختلال مفصل فکی گیجگاهی نیز شناخته می شود.

عوامل خطر بروز درد مفصل فکی- گیجگاهی

ریسک فاکتورها یا عوامل خطری که منجر به بروز اختلال TMJ می شوند عبارتند از:

• وضعیت بد قرار گیری گردن و ماهیچه های بالای پشت می توانند منجر به کشش گردن و ناهنجاری در عملکرد ماهیچه های فک شوند.
• استرس نیز می تواند موجب بالا رفتن فشار ماهیچه ها و فشردن و ساییدن فک ها شود.
• زنان ۱۸ تا ۴۴ ساله بیشتر در معرض خطر بروز آن هستند.
• بیمارانی که دیگر آرتروزهای التهابی مزمن را دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
• بیمارانی که دچار حادثه شده اند یا دندان های آنها وضعیت بدی دارند نیز بیشتر در معرض خطر هستند.
• بیمارانی که به صورت ژنتیکی از قبل نسبت به درد حساسیت بیشتری دارند و واکنش آنها به استرس بیشتر است، بیشتر مستعد بروز این مشکل هستند.

علل بروز درد مفصل فکی- گیجگاهی

متخصصان پزشکی هنوز هم به طور کامل به علل بروز اختلال مفصل فکی- گیجگاهی پی نبرده اند. عوامل متعددی هستند که می توانند منجر به سفتی و اختلال عملکرد ماهیچه ها شوند که مشخصه ویژه این شرایط هستند. هنوز مشخص نیست آیا برخی از این علل مستقیماً منجر به بروز سندروم TMJ می شوند یا اینکه آنها نتیجه این اختلال هستند. علل بروز آن می توانند عوامل زیر باشند:

• کج و ناصاف بودن (مال اکلوژن)، یا آسیب به دندان ها یا فک ها؛
• دندان قروچه (فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر)؛
• وضعیت بد؛
• استرس یا اضطراب؛
• آرتروز و دیگر اختلالات التهابی ماهیچه ای اسکلتی؛
• بریس های ارتودنسی؛
• جویدن زیاد آدامس.

درد فک اختلال فکی گیجگاهی

علائم و نشانه های اختلال مفصل فکی- گیجگاهی

مهمترین علامت سندروم اختلال فکی- گیجگاهی درد در ناحیه مفصل فک است. این مفصل درست در جلوی گوش واقع شده است و دردی که با اختلال مفصل فکی- گیجگاهی همراه است می تواند صورت، چشم، پیشانی، گوش، یا گردن را نیز شامل شود. علائم و نشانه های اختلال در عملکرد مفصل فکی- گیجگاهی عبارتند از:

• درد یا حساسیت فک، مخصوصاً در قسمت مفصل
• بیرون زدن و صدای کلیک در مفصل فک
• دردی که احساسی مانند دندان درد بوجود می آورد
• درد گوش یا صدای کلیک داخل گوش
• صدای زنگ در گوش یا احساس پری گوش
• سر دردها، شامل میگرن
• تاری دید
• سفت شدگی، خشکی، یا سوزش فک یا ماهیچه های گردن
• اسپاسم ماهیچه ای فک
• درد صورت، درد دهان، درد فک، درد گردن، یا بی حسی و مور مور شدن چانه
• درد در قسمت پایه زبان
• درد، تورم، یا برآمدگی در ناحیه گیجگاهی
• جویدن به دشواری
• درد شانه
• جابجا شدن یا قفل شدگی فک (معمولاً پس از خمیازه خیلی باز کشیدن)
• گیجی یا سر گیجه

درد فک اختلال فکی گیجگاهی

نحوه تشخیص اختلال مفصل فکی- گیجگاهی

پزشک با جمع آوری سوابق پزشکی بیمار و انجام معاینات جسمی برای پیدا کردن علل بروز سندروم اختلال فکی- گیجگاهی، TMJ را تشخیص دهد. هیچ تست خاصی برای تشخیص TMD وجود ندارد. ممکن است پزشک بیمار را به متخصص فک و صورت یا کتخصص گوش و حلق و بینی، یا دندانپزشکی ارجاع دهد که تخصص او اختلالات فک است تا تشخیص او را تأیید کند. گاهی اوقات متخصص توصیه می کند بیمار از مفصل فکی- گیجگاهی ام-آر-آی بگیرد تا آسیب به غضروف مفصل فک را شناسایی نماید و دیگر مشکلات را رد کند.

یکی از شرایطی که ممکن است علائمی شبیه به TMJ داشته باشد درد عصب سه قلو trigeminal neuralgia است. عصب سه قلو تحریکات عصبی به مفصل فکی- گیجگاهی را تأمین می کند، و وقتی حساس می شود، می تواند باعث درد صورت شود. دیگر علل درد صورت و گردن عبارتند از تورم غدد لنفاوی، آرتروز سلول غول پیکر giant cell arteritis، بیماری غدد بزاقی، گلو درد، قرار گیری نامناسب دنچر یا پروتزها روی لثه ها، و بریس های ارتودنسی.

درد فک اختلال فکی گیجگاهی

درمان های اختلال مفصل فکی- گیجگاهی

بسیاری از علائم و نشانه های اختلال مفصل فکی- گیجگاهی می توانند به درمان های خانگی این مشکل یا کاهش فشار و استرس و تکنیک های آرام سازی به خوبی واکنش نشان دهند. این درمان های خانگی می توانند کمک کننده باشند:

• کیسه یخ یا آب سرد روی قسمت مفصل
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی OTC مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، و دیگر مسکن های درد، شامل آسپرین و استامینوفن.
• خوردن غذاهای نرم و پرهیز از جویدن آدامس.
• ماساژ یا کشش آرام ماهیچه های فک و گردن (پزشک یا فیزیوتراپ می تواند کشش صحیح را به شما توصیه نماید.
• تکنیک های آرام سازی و مدیریت و کاهش استرس
• برخی روغن های ضروری آرامبخش (مانند لوندر، بابونه، مرزنجوش شیرین، و مریم گلی) می توانند به صورت موقت تسکین بخش درد و ناراحتی درد فک باشند.

وقتی درمان های خانگی مؤثر واقع نمی شوند، ممکن است گزینه های درمان پزشکی ضروری باشند. اکثر این نوع درمان ها و راهکارها اختلال مفصل فکی- گیجگاهی را درمان نمی کنند، اما می توانند تسکینی موقت، و حتی طولانی مدت از علائم درد فراهم آورند. این درمان ها عبارتند از:

• اسپلینت های دندانی (اسپلینت اکلوزال یا اسپلینت تثبیت کننده یا گارد بایت)، که نوعی ابزار دندانی هستند که داخل دهان قرار می گیرند که دندان ها را در یک راستا نگه می دارند و مانع فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر می شوند. اینها شبیه محافظ دندان ها هستند و معمولاً توسط متخصص تفک جویز می شوند و کار گذاشته می شوند.
• متخصص ممکن است از بوتاکس استفاده نماید تا ماهیچه های فک را آرام کند. با این حال، این درمان برای اختلال مفصل فکی- گیجگاهی، مورد تأیید سازمان غذا و دارو نیست.
• فیزیوتراپی با ورزش های فک می تواند موجب افزایش قدرت ماهیچه ها شود، انعطاف پذیری و دامنه حرکات را بهبود دهد.
• در کشورهایی که استفاده طبی از ماری جوآنا مجاز است، پزشک می تواند آن را برای کمک به تسکین دردهای شدید همراه با اختلال مفصل گیجگاهی استفاده نماید.
• مدیریت رفتاری (بازخورد بدنی، درمان رفتاری شناختی) نیز می توانند کمک کنند از شدت درد کاسته شود.
• طب سوزنی نیز می تواند کمک کننده باشد.
• در موارد حاد، جراحی روی فک یا جراحی های دندانی نیز ممکن است ضروری باشند.
• آرتروسکوپی یا آرتروسنتز فرایندهای می باشند که بسیار اندک تهاجمی هستند که معمولاً به صورت سر پایی انجام می شوند. زمان ریکاوری و بهبود برای این فرایند حدود یک هفته است.
• گاهی اوقات ممکن است لازم باشد کل مفصل تعویض شود. این کار به طور کلی مستلزم بستری شدن در بیمارستان به مدت چند روز است، و زمان بهبود پس از جراحی چهار تا شش هفته است.
• داروهای تجویزی زیر نیز می توانند برای درمان TMJ استفاده شوند:
• شل کننده عضلات: متاکسالون (اسکالکسین)، سیکلوبنزوپرین (فلکسریل).
• داروهای ضد التهاب: نابومتون (رفلکسان)، ملوکسیکام (موبیک)، سلکسیب (سلبرکس).
• استروئیدهای تزریقی: بکلومتازون (Qvar).
• ضد افسردگی های سه حلقه ای: نورتریپتیلین (پاملور)، آمی تریپتیلین (الاویل، اندپ)، و دسیپرامین (نورپرامین)، ایمی پرامین (نورفرانیل، تیپرامین، توفرانیل).
• بنزودیازپین: دیازپام (والیوم)، کلونازپام (کلونوپین)، آلپرازولام (زاناکس).
• داروهای خواب آور: دوکسپین (سیلنور).
• داروهای دردهای عصبی: گاباپنتین (نورونتین)، توپیرامات (توپامکس)، لوتیروستام (کپرا)، پرگابالین (لیریکا).
• داروهای ضد درد مخدر: هیدروکودون و استامینوفن (ویکودین، لورتاب)، اکسی کودون و استامینوفن.

چه افرادی می توانند برای درمان اختلال مفصل فکی- گیجگاهی به بیمار کمک کنند؟

پزشک های خانوادگی، متخصص داخلی، یا متخصص اطفال ممکن است نخستین بار TMJ را تشخیص دهند. پزشک شما ممکن است شما را به متخصص فک و صورت یا متخصص گوش و حلق و بینی، یا دندانپزشکی ارجاع دهد که در زمینه اختلالات فکی- گیجگاهی تخصص دارد. در صورت وخیم بودن درد TMJ می توانید به متخصص کنترل درد نیز مراجعه نمایید.

سندروم TMJ چگونه خواهد بود؟

سندورم TMJ عموماً پیش بینی می شود خوب شود. علل متعددی برای بروز سندروم TMJ وجود دارند، بنابراین انتظاری که از آینده آن می توان داشت به علت بروز آن بستگی دارد، اگر کشف شود. اکثر افراد می توانند این ناراحتی ها را با مراقبت های شخصی و درمان های خانگی درمان کنند.

مشکلات و پیچیدگی های سندروم TMJ در دراز مدت عبارتند از درد مزمن در ناحیه صورت یا سر دردهای مزمن. در موارد شدید، وقتی درد مزمن باشد، یا با اختلالات التهابی همراه باشد، ممکن است درمان طولانی مدت لازم باشد.

آیا پیشگیری از سندروم TMJ ممکن است؟

علائم و نشانه های سندروم TMJ چند بخشی هستند و به استرس و سبک زندگی مربوط می شوند. پیشگیری از بروز علائم سندروم TMJ اغلب با مراقبت های خانگی ممکن است، از جمله:

• خوردن غذاهای نرم؛
• پرهیز از جویدن آدامس؛
• حفظ وضعیت صحیح فک؛
• تمرین کاهش استرس و تکنیک های آرامش بخش؛
• استفاده از ابزارهای اسپلینت دندانی به توصیه متخصص فک و صورت؛
• استفاده از ابزارهای امنیتی درست برای پیشگیری از شکستگی فک و جابجا شدن آن در حین ورزش کردن، کار کردن، یا شرکت در مسابقات.