از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری در کودکان

علل از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

ممکن است  از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان در نتیجه‌ی تحلیل ریشه‌های آنها، آسیب، یا پوسیدگی به دنبال کشیدن دندان، زودتر از زمان مشخص خود اتفاق بیفتد. از دست رفتن زودهنگام دندان شیری کودکان در نتیجه‌ی تحلیل ریشه و آسیب فقط در دندان‌های جلو اتفاق می‌افتد. همچنین از دست رفتن زودهنگام دندان‌ها در نتیجه‌ی پوسیدگی و کشیدن اساسا دندان‌های آسیای بزرگ (دندان مولر) شیری را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تحلیل زودهنگام ریشه‌های دندان‌های جلویی و دندان‌های نیش شیری یکی از علائم فشردگی و نامرتبی دندان‌ها هستند. بعلاوه، اگر اولین دندان مولر (دندان آسیای بزرگ) دائمی با فاصله‌ی زیاد از خط میانی دندان‌ها رشد کند، ممکن است ریشه‌ی دیستال دندان مولر دوم فک بالا زودتر از موعد جذب مجدد شود. با این حال، دندان مولر شیری پوسته پوسته نخواهد شد، و مسیر بیرون آمدن دندان مولر دائمی مسدود خواهد شد. از دست رفتن زودهنگام دندان‌های مولر شیری می‌تواند منجر به جابجایی دندان‌های کناری و کاهش فضا برای دندان‌های جانشین آنها شود.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

احتمال از دست رفتن زودهنگام دندان‌های مولر در نتیجه‌ی پوسیدگی در دندان‌های فک پایین دو برابر دندان‌های فک بالا است. دندان‌های نیش شیری، مانند دندان‌های جلویی شیری، تا حدودی در برابر پوسیدگی مقاوم هستند زیرا تنها مدت کوتاهی در دهان هستند. دندان‌های مولر شیریِ پوسیده ممکن است بخشی یا تمام تاج خود را از دست بدهند. گله و شکایت از درد دندان اغلب از جمله دلایل کشیدن این دندان‌ها هستند. وجود عفونت نیز می‌تواند دلیل کشیدن آن باشد، بویژه اگر دندان‌های دائمی را تحت تاثیر قرار دهد که قرار است جایگزین آنها شوند. دندان شیری که پالپ آن از دست رفته است می‌تواند عفونت‌های چرکی پری‌آپیکال در پی داشته باشد. بر خلاف دندان‌های دائمی، در دندان‌های شیری هیچ نوع فیبروز (ایجاد بافت فیبری) …….. بوجود نخواهد آمد. بنابراین، ممکن است دندان‌های جایگزین آنها آسیب ببینند و منجر به غیرطبیعی شدن شکل آنها، کاهش مواد معدنی و ایجاد پوسیدگی خواهد شد.

عوارض از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری کودکان

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

پیش از پرداختن به عوارض از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری کودکان باید اشاره کرد که هر دندان از پنج سطح تشکیل شده است. دو سطح جانبی که دو دندان در کنار یکدیگر دارند سطوح مزیال و دیستال هستند. سطح مزیال، سطحی است که به سمت میدلان یا خط وسط دندان‌های جلو نزدیک است و سطح دیستال، سطحی است که به عقب دهان نزدیک‌تر است. سطح باکال رو به بیرون و در واقع رو به گونه است. سطح لینگوال سطح رو به زبان و سطح الکوزال سطح جونده یا سطحی است که با آن غذا می‌جویم.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

عوارض از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری قابل پیش‌بینی هستند. جایجایی دندان‌ها پس از افتادن دندان‌های شیری بستگی به نوع دندانی دارد که از دست رفته است و نیز نحوه‌ی قرارگیری و جفت شدن دندان‌ها در کنار یکدیگر. این جابجایی‌ها در دندان‌های فک بالا بیشتر و با سرعت بالاتری صورت می‌گیرد. بعلاوه، جابجایی در دندان‌های فک بالا تنها محدود به حرکت در جهت مزیال و چرخش دندان مولر اول دائمی خواهد بود. در فک پایین، سمت مزیال دندان که روبه دندان از دست رفته قرار دارد، این قابلیت را دارد که به سمت دیستال حرکت کند.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

بعلاوه، فواصل دندان‌ها در قوس‌های دندانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. به طور کلی، اگر دندان‌های شیری در زمان از دست رفتن زودهنگام، در قوس‌های دندانی فواصل زیادی داشته باشند، افتادن آنها تاثیر چندانی در رشد دندان‌ها نخواهد داشت. در صورت عدم وجود فضای زیاد، مشکلاتی بوجود خواهد آمد؛ در مواردی که دندان‌ها فشرده و نامرتب هستند، بروز مشکلات قطعی خواهد بود.

ساختار عضلانی باکال و زبان نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کنند و زمان بندی از دست رفتن دندان‌ها به آن نیز مربوط است. در صورتی که دندان شیری خیلی پیش‌تر از زمانی بیافتد که دندان جایگزین آن آمادگی بیرون آمدن را داشته باشد، منجر به تاخیر بیشتر در بیرون آمدن آن خواهد شد؛ در صورتی که دندان شیری اندکی پیش از بیرون آمدن دندان دائمی جایگزین بیافتد، روند بیرون آمدن آن با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. بعلاوه در سنین پایین، از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری عوارض منفی بیشتری نسبت به افتادن دیرهنگام آنها خواهد داشت. جابجایی دندان‌های مجاور اساسا در ۶ ماهه‌ی نخست پس از افتادن زودهنگام دندان شیری رخ خواهد داد.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان

مهم است تاکید کنیم که کاهش فضا اغلب محدود است و ارتباط چندانی به روند رشد دندان‌ها ندارد. بعلاوه، در پایان دومین دوره‌ی واسط دندانی (دوره‌ای که دندان‌های دائمی و نیز تعدادی از دندان‌های شیری در دهان وجود دارند) در فک پایین اندکی فضا اضافه می‌شود.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های جلو و دندان‌های نیش شیری

اگر فاصله‌ی دندان‌های جلو و دندان‌های نیش شیری اندک باشد یا هیچ فاصله‌ای بین آنها وجود نداشته باشد، با رشد دندان‌های کناری دائمی ممکن است این دندان‌ها زودتر از موعد بیافتند (تصویر ۱). معمولا آسیب و ضربه عامل شایع از دست رفتن زودهنگام دندان‌های وسط شیری فک بالا است. اگر این دندان‌ها به درون استخوان فک فشرده نشوند، دندان‌های دائمی جایگزین آنها بیرون خواهند آمد اما این فرایند با سرعتی کمتر از روند معمول خود رخ خواهد داد (تصویر ۱-a).

با رشد و بیرون آمدن دندان‌های وسط دائمی جلو ، ریشه‌ی دندان‌ کناری شیری جلو جذب خواهد شد و تاج دندان پوسته پوسته خواهد شد (تصویر ۲-b). در مورد دندان‌های کناری شیری جلو در فک پایین، در صورتی که یکی از این دندان‌ها در یک طرف فک زودتر از موعد از دست برود، طی بیرون آمدن دندان‌های وسط دائمی جلو، دندان نیش شیری در همان طرف در سطح دیستال و باکال رشد نخواهد کرد؛ در صورتی که این اتفاق دو طرفه باشد، این پدیده در هر دو طرف رخ خواهد داد.

تصویر ۱

در مقایسه، بیرون آمدن دندان‌های‌ کناری وسط دائمی در فک بالا می‌تواند منجر به از دست رفتن زود هنگام دندان‌های نیش شیری شود (تصاویر ۲-c و ۲-d). اگر این اتفاق تنها در یک سمت رخ دهد، دندان‌های وسطی جلو به همان سمت جابجا خواهند شد. در پی آن، جای کافی برای دندان‌های آسیای دائمی در فک بالا باقی نخواهد ماند، در نتیجه از سطح باکال رشد خواهند کرد. اگر هر دو دندان نیش شیری زودتر از موعد از دست بروند، هر دو دندان نیش دائمی خارج از قوس دندانی رشد خواهند کرد.

تصویر ۲

محل قرارگیری و نیز بیرون آمدن دندان‌های دائم جلو به صورت متقارن است. از دست رفتن زودهنگام ممکن است یک طرفه اتفاق بیافتد (تصاویر ۳-a و ۳-c). این اتفاق بیش از آنکه دو طرفه رخ دهد یک طرفه رخ می‌دهد، بویژه در فک پایین (تصاویر ۳-b و ۳-d). در صورتی که دندان‌های نیش پیش از موعد و به صورت یک طرفه از دست بروند، در زاویه‌ی دندان‌های دائمی جلو تغییراتی رخ خواهد داد، از سوی دیگر خط وسط قوس دندانی دو فک در یک راستا قرار نخواهد گرفت (تصویر ۴).

تصویر ۳

تصویر۴

چنانچه در فک پایین، دندان‌های شیری جلو زودتر از موعد از دست بروند، فاصله‌ی بین دندان‌های نیش و دندان‌های کناری با مشکل مواجه خواهند شد. بعلاوه، از دست رفتن زود هنگام دندان‌های نیش شیری فک پایین می‌تواند منجر به افزایش اورجت و اوربایت شود (تصویر ۵).

تصویر ۵

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های مولر شیری کودکان

اگر دندان‌های مولر شیری زودتر از موعد از دست بروند ممکن است موجب جابجایی نامطلوب در دیگر دندان‌ها شود، اما احتمال این جابجایی در از دست رفتن دندان مولر اول بیشتر از دندان مولر دوم است. با از دست رفتن زودهنگام دندان مولر دوم، جابجایی محدود به حرکت به سمت مزیال دندان مولر اول دائمی است.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌ شیری کودکان