براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم Bruxism شرایطی است که در آن شما دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید و می سایید. اگر براکسیسم یا دندان قروچه دارید، ممکن است به صورت ناآگاهانه وقتی بیدار هستید هم دندان های خود را روی یکدیگر فشار دهید (براکسیسم در بیداری) یا در طول خواب آنها را روی یکدیگر فشار دهید و بسابید (براکسیسم در خواب).

دندان قروچه در خواب نوعی اختلال حرکتی مربوط به خواب تلقی می شود. افرادی که دندان های خود را در طول مدتی که خواب هستند روی یکدیگر فشار می دهند و می سایند بیشتر احتمال دارد که دیگر اختلالات خواب، مانند خر و پف یا وقفه در تنفس (آپنه خواب انسدادی) داشته باشند.

براکسیسم خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. با این حال، در برخی افراد، براکسیسم می تواند به اندازه ای تکرار شونده و شدید باشد که منجر به اختلالات فک، سر درد، آسیب به دندان ها، و مشکلات دیگر شود.

از آنجا که ممکن است شما براکسیم در خواب داشته باشید و از وجود آن آگاه نباشید تا زمانی که مشکلاتی بروز پیدا کنند، مهم است که از علائم و نشانه های براکسیسم آگاهی داشته باشید و به دنبال مراقبت های منظم دندانپزشکی باشید.

براکسیسم یا دندان قروچه

علائم و نشانه های براکسیسم

علائم و نشانه های براکسیسم می توانند شامل موارد زیر باشند:

• ساییدن یا فشردن دندان ها، که ممکن است آنقدر صدای بلندی داشته باشد که شخصی که نزدیک شما می خوابد را از خواب بیدار کند.
• دندان هایی که کوتاه و لب پر شده اند یا ترک خورده اند یا لق شده اند.
• ساییده شدگی مینای دندان ها و قابل مشاهده بودن لایه های عمیق تر دندان ها.
• افزایش درد یا حساسیت دندان ها.
• خستگی یا سفتی عضلات فک، یا قفل شدگی فک که باعث خواهد شد فک به طور کامل باز و بسته نشود.
• درد یا سوزش فک، گردن، یا صورت.
• دردی که احساسی شبیه درد گوش دارد، گرچه در حقیقت مشکل گوش محسوب نمی شود.
• سر درد خفیفی که از شقیقه ها آغاز می شود.
• آسیب ناشی از جویدن در داخل گردن.
• به هم خوردن خواب.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت داشتن هر یک از علائم و نشانه هایی که در بالا فهرست شدند یا در صورت داشتن هر گونه نگرانی دیگری در مورد دندان ها یا فک خود، به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید.

در صورتی که متوجه شدید کودک شما دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهد و می ساید- یا دیگر علائم و نشانه های براکسیسم را دارد- حتماً دفعه بعد که به دندانپزشک مراجعه می کنید به آن اشاره کنید.

علل بروز دندان قروچه یا براکسیسم

پزشکان هنوز به طور کامل نمی دانند چه چیزی موجب بروز براکسیسم می شود، اما ممکن است به علت ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانشناختی، و ژنتیکی بروز پیدا کند.

• براکسیسم در بیداری ممکن است در نتیجه احساساتی مانند اضطراب، استرس، عصبانیت، نا امیدی، یا تنش بروز پیدا کند. یا ممکن است یک استراتژی برای تحمل یا یک عادت در هنگام تمرکز عمیق باشد.
• براکسیسم در خواب ممکن است یک فعالیت جویدن مربوط به خواب باشد که با تحریک در طول خواب همراه است.

براکسیسم یا دندان قروچه

دلایل ایجاد دندان قروچه چیست؟

این عوامل خطر براکسیسم را در شما افزایش می دهند:

• استرس. افزایش اضطراب یا استرس، و همینطور خشم و نا امیدی، می توانند منجر به دندان قروچه شوند.
• سن. براکسیسم در کودکان کم سن شایع تر است، اما با فرا رسیدن دوران نوجوانی معمولاً از بین می رود.
• نوع شخصیتی. داشتن تیپ شخصیتی پرخاشگرانه، رقابتی یا بیش فعالی می تواند خطر دندان قروچه را افزایش دهد.
• داروها و مواد دیگر. براکسیسم ممکن است یکی از عوارض جانبی غیر معمول برخی داروهای روانپزشکی، مانند داروهای ضد افسردگی خاص باشد. استعمال دخانیات، نوشیدن مایعات کافئین دار یا الکل، یا استفاده از داروهای تفریحی ممکن است خطر براکسیسم را افزایش دهند.
• اعضای خانواده که براکسیسم دارند. به نظر می رسد براکسیسم در خواب بین اعضای خانواده مشترک باشد. اگر شما براکسیسم دارید، دیگر اعضای خانواده نیز ممکن است براکسیسم یا سابقه آن را داشته باشند.
• اختلالات دیگر. براکسیسم می تواند با برخی اختلالات پزشکی و سلامت ذهنی مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل، اختلال رفلاکس اسید معده (GERD)، صرع، وحشت شبانه، اختلالات مربوط به خواب مانند آپنه خواب، و اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی (ADHD) همراه باشد.

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم چه مشکلاتی ایجاد میکند؟

در اکثر موارد، براکسیسم موجب بروز مشکلات جدی نمی شود. اما براکسیسم شدید ممکن است منجر به بروز مشکلات زیر شود:

• آسیب به دندان ها، ترمیم ها یا روکش های دندانی، یا فک.
• سر دردهای از نوع تنشی.
• درد شدید صورت یا فک.
• اختلالاتی که در مفاصل فکی گیجگاهی (TMJها) بروز پیدا می کنند، و درست جلوی گوش ها واقع شده اند، که هنگام باز و بسته کردن دهان ممکن است صدایی شبیه کلیک ایجاد کند.

روش تشخیص دندان قروچه چیست؟

در طول معاینات معمول دندانپزشکی، احتمالاً دندانپزشک شما علائم و نشانه های براکسیسم را نیز بررسی خواهد کرد.

معاینه و ارزیابی توسط دندانپزشک

در صورت داشتن هر گونه علامت و نشانه ای، دندانپزشک شما به دنبال راهی برای ایجاد تغییر در دندان ها و دهان شما طی چند جلسه بعد خواهد بود تا ببیند آیا روند آن در حال پیشرفت است و اینکه مشخص نماید آیا شما نیاز به درمان دارید یا خیر.

مشخص نمودن علت بروز دندان قروچه

اگر دندانپزشک به دندان قروچه داشتن شما مشکوک باشد، وی سعی خواهد کرد با پرسیدن چند پرسش از شما در مورد سلامت عمومی دندان ها، داروهایی که به صورت معمول استفاده می کنید، کارهایی که به صورت روزانه انجام می دهید، و عادات خواب، علت بروز آن را مشخص نماید.

برای ارزیابی میزان دندان قروچه، دندانپزشک شما ممکن است موارد زیر را بررسی نماید:

• حساسیت در عضلات فک
• ناهنجاری های مشهود دندانی، مانند شکستگی یا از دست رفتگی دندان
• دیگر آسیب ها به دندان ها، استخوان زیرین و داخل گونه های شما، معمولاً با کمک تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس.

معاینه دندانی ممکن است اختلالات دیگر را مشخص نماید که باعث بروز دردی شبیه درد فک یا گوش، مانند اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)، دیگر مشکلات دندانی یا مشکلات سلامتی شود.

ارجاع

اگر به نظر برسد که براکسیسم شما با مشکلات عمده خواب ارتباط داشته باشد، ممکن است پزشک شما توصیه کند به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه نمایید. متخصص اختلالات خواب می تواند تست ها و آزمایشات بیشتری انجام دهد، مانند مطالعه خواب که در آن دوره های ساییدن دندان های مورد بررسی قرار می گیرند و مشخص خواهد شد آیا آپنه خواب یا دیگر اختلالات خواب دارید یا خیر.

در صورتی که به نظر برسد اضطراب یا هر مشکل روانشناختی دیگری به دندان قروچه شما ارتباط داشته باشد، ممکن است به یک پزشک یا مشاور معتبر ارجاع داده شوید.

درمان های براکسیسم یا دندان قروچه

در بسیاری موارد، درمان لازم نیست. بسیاری از کودکان بدون آنکه دندان قروچه آنها درمان شود درمان شود بزرگ می شوند، و بسیاری از افراد بزرگسال آنقدر بد دندان های خود را روی یکدیگر فشار نمی دهند و نمی سایند که نیاز به درمان داشته باشند. با این حال، در صورتی که مشکل وخیم باشد، گزینه ها عبارتند از راهکارهای دندانی خاص، درمان ها و داروهای متعدد برای پیشگیری از آسیب بیشتر به دندان ها و کاهش درد یا ناراحتی فک.

با دندانپزشک یا پزشک خود صحبت کنید تا متوجه شوید کدام گزینه برای شما بهتر عمل می کند.

براکسیسم یا دندان قروچه

راهکارهای دندانپزشکی

اگر خودتان یا فرزندتان دندان قروچه دارید، ممکن است دندانپزشک شما روش هایی برای حفظ یا بهبود دندان ها به شما ارائه دهد. گرچه این روش ها ممکن است از ساییدگی دندان ها پیشگیری نمایند یا آنها را اصلاح نمایند، اما براکسیسم را متوقف نمی کنند:

• اسپلینت ها و محافظ های دندان. این ابزارها به گونه ای طراحی شده اند که دندان ها را از یکدیگر جدا نگهدارند تا از بروز آسیب های بیشتر به آنها در نتیجه فشرده و ساییده شدن روی یکدیگر اجتناب شود. آنها می توانند از آکریلیک سفت یا مواد نرم ساخته شوند و روی دندان های بالا و پایین قرار بگیرند.
• ترمیم های دندانی. در موارد وخیم- وقتی ساییدگی دندان ها منجر به بروز حساسیت یا ناتوانی در جویدن درست شده است- ممکن است لازم باشد دندانپزشک شما شکل سطوح جونده دندان های شما را تغییر دهد و اصلاح نماید یا برای ترمیم آسیب دیدگی از روکش استفاده نماید.

راهکارهای دیگر

یک یا چند راهکار از روش های زیر ممکن است به کاهش براکسیسم کمک کنند:

• مدیریت استرس یا اضطراب. اگر به دلیل استرس دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید، با یادگیری راهکارهایی، مانند مدیتیشن، که موجب آرامش بیشتر می شوند ممکن است بتوانید از بروز مشکل پیشگیری نمایید. اگر براکسیسم به اضطراب مربوط باشد، توصیه های یک روانشناس یا مشاور معتبر می تواند کمک کننده باشد.
• تغییر رفتاری. به محضی که متوجه شدید که براکسیسم دارید، ممکن است بتوانید با تمرین موقعیت درست دهان و فک رفتار خود را تغییر دهید. از دندانپزشک خود بپرسید بهترین وضعیت دهان و فک را به شما نشان دهد.
• بازخورد زیستی یا بیوفیدبک. اگر در تغییر عادات خود مشکل دارید، ممکن ایت بتوانید از بازخورد زیستی بهره مند شوید، روشی که در آن از فرایندهای نظارتی و تجهیزات برای آموزش به شما برای کنترل فعالیت عضلات داخل فک استفاده می شود.

براکسیسم یا دندان قروچه

داروها

به طور کلی، داروها برای درمان براکسیسم چندان مؤثر نیستند، و تحقیقات بیشتری نیاز است برای آنکه اثرگذاری آنها مشخص شود. نمونه داروهایی که ممکن است برای براکسیسم استفاده شوند عبارتند از:

• شل کننده عضلات. در برخی موارد، ممکن است پزشک شما توصیه کند قبل از رفتن به رختخواب، برای یک دوره کوتاه از شل کننده های عضلات استفاده کنید.
• تزریق بوتاکس. تزریق بوتاکس، شکلی از سم بوتولیوم، ممکن است به برخی افرادی که براکسیسم شدید دارند و به دیگر درمان ها جواب نمی دهند کمک کند.
• دارو برای استرس و اضطراب. پزشک شما ممکن است استفاده از داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب را برای مدت کوتاهی، برای کمک به پرداختن به استرس یا دیگر مشکلات عاطفی که ممکن است موجب بروز براکسیسم شما شده باشد توصیه نماید.

براکسیسم یا دندان قروچه

درمان های اختلالات همراه

درمان برای اختلالات همراه ممکن است شامل موارد زیر شود:

• داروها. اگر براکسیسم شما به عنوان یکی از عوارض جانبی داروها بروز پیدا کرده باشد، ممکن است پزشک داروی شما را تغییر دهد یا نمونه متفاوتی برای شما تجویز کند.
• اختلالات مربوط به خواب. پرداختن به اختلالات مربوط به خواب مانند آپنه خواب ممکن ایت براکسیسم در طول خواب را بهبود دهد.
• شرایط پزشکی. اگر یک بیماری زمینه ای، مانند رفلاکس معده (GERD) به عنوان یک عامل بروز براکسیسم شناسایی شود، درمان این بیماری می تواند به بهبود دندان قروچه کمک کند.

سبک زندگی و درمان های خانگی

این گام های خود مراقبتی ممکن است بتوانند به پیشگیری و درمان براکسیسم کمک کنند:

• کاهش استرس. گوش دادن به موزیک، گرفتن یک دوش گرم، یا ورزش کردن می توانند به شما کمک کنند بیشتر آرام شوید و ممکن است خطر بروز براکسیسم را کاهش دهند.
• پرهیز از مواد محرک هنگام عصرها. از نوشیدن قهوه یا چای کافئینه بعد از شام و از مصرف الکل در طول عصر پرهیز نمایید، زیرا می توانند موجب بدتر شدن براکسیسم شوند.
• تمرین عادات خواب خوب. داشتن یک خواب شبانه خوب، که ممکن است شامل درمان برای مشکلات خواب باشد، ممکن است به کاهش براکسیسم کمک کند.
• با کسی که نزدیک شما یا با شما در یک اتاق می خوابد حرف بزنید. اگر کسی نزدیک شما می خوابد، از او بخواهید نسبت به فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر که ممکن است شما در طول خواب انجام دهید و هر گونه صدایی ساییدن و کلیکی که وقتی خواب هستید تولید می کنید هشیار باشد تا بتوانید آن را به پزشک یا دندانپزشک خود گزارش دهید.
• برای معاینات معمولی دندانپزشکی مراجعه کنید. معاینات دندانی بهترین راه برای شناسایی براکسیسم هستند. دندانپزشک در یک ویزیت و معاینه معمولی می تواند علائم و نشانه های براکسیسم را داخل دهان و فک شما شناسایی نماید.

آمادگی قبل از مراجعه به پزشک

با تهیه فهرست زیر خود را برای مراجعه به پزشک آماده کنید:

• سوابق پزشکی مرتبط، برای مثال مشکلات براکسیسمی که در گذشته داشته اید، و اطلاعات مربوط به وضعیت پزشکی که دارید.
• هر گونه علائمی که تجربه می کنید، شامل همه علائمی که به دلیل مراجعه شما غیر مرتبط به نظر می رسند. در صورت تجربه هر گونه دردی، زمان بروز آن را یادداشت کنید، از جمله اینکه زمانی که بیدار شدید یا در انتهای روز.
• اطلاعات شخصی کلیدی. شامل هر گونه استرس زیاد یا تغییرات اخیر در زندگی.
• همه داروها، شامل داروهای OTC، ویتامین ها، گیاهان یا مکمل های دیگری که در حال حاضر مصرف می کنید و دوز آنها. اجازه دهید پزشک شما در مورد هر چیزی که برای خواب بهتر مصرف می کنید اطلاع پیدا کند.