آفت دهان و روش درمان آن

آفت دهان چیست؟

آفت دهان aphthous ulcer نوعی زخم است که روی غشاء مخاطی شکل می گیرد. علاوه بر این، آنها نام های دیگری مانند aphthae، aphthosis، aphthous stomatitis، و canker sores دارند. آفت عموماً نوعی زخم گرد یا بیضی شکل تکرار شونده داخل دهان، روی منطقه ای است که پوست محکم به استخوان زیرین خود نچسبیده است، از جمله داخل لب ها، و گونه ها و زیر زبان. آفت ها می توانند در زمان و مردان دستگاه تناسلی را نیز تحت تأثیر قرار دهند. آفت های تکرار شونده بیشتر زخم های جزئی هستند، اما با مشکلات چشمگیر سلامتی در برخی افراد همراه هستند.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر آفت دهان هستند؟

هر کسی ممکن است آفت بزند؛ ۲۰% از افراد جامعه، حداقل گاهگاهی، یک یا چند آفت دارند. آنها معمولاً ابتدا در کودکی یا نوجوانی ظاهر می شوند، و زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می دهند. جالب است که، کشیدن سیگار، ممکن است در برابر آفت خاصیت محافظت کنندگی داشته باشد، گرچه کشیدن سیگار باعث می شود برخی شرایط دهانی و پوستی وخیم تر شوند.

آفت دهان

زخم تناسلی غیر اکتسابی جنسی

زخم تناسلی غیر اکتسابی جنسی (NSGU) به نوعی زخم در ناحیه آلت تناسلی اشاره دارد. آفت تناسلی زخم لیپسچوتز نیز نامیده می شود.

• زخم آفت تناسلی در زنان بیشتر از مردان شایع است.
• ممکن استن با درد و تورم قابل توجه همراه باشد.
• پس از یک عفونت ممکن است آفت تناسلی مجدداً فعال شود.

احتمال همراه بودن NSGU با بیماری های سیستمیک بیشتر از آفت های دهانی ساده است، از جمله:

• سندروم بهجت Behcet syndrome
• بیماری سلیاک یا روده کوچک حساس به گلوتن Gluten-sensitive enteropathy
• بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease
• بیماری HIV یا ایدز.

علل بروز آفت دهان کدامند؟

دلیل اصلی و واقعی اینکه چرا آفت بوجود می آید هنوز کاملاً تعریف نشده است. تقریباً ۴۰ درصد از افرادی که آفت می زنند، سابقه خانوادگی افت را دارند. در حال حاضر تصور می شود که سیستم ایمنی بدن با برخی عوامل خارجی مختل می شود و در برابر پروتئین موجود در بافت های مخاطی واکنش غیر عادی نشان می دهد.

عواملی که به نظر می رسد باعث بروز آفت شوند عبارتند از:

• فشار روحی و کم خوابی
• آسیب مکانیکی، به عنوان مثال، گاز گرفتن سهوی توسط خود فرد
• کمبود تغذیه ای، مخصوصاً ویتامین B، آهن، و اسید فولیک.
• غذاهای خاص، شامل شکلات.
• خمیر دندان های خاص؛ این ممکن است به سولفات لورت سدیم (عنصر کف کننده خمیر دندان) مربوط باشد.
• عادت ماهانه در زنان.
• برخی دروهای خاص شامل نیکوراندیل که برای آنژین صدری تجویز می شود.
• عفونت های ویروسی.

آفت دهان

چه تشخیص های متفاوتی برای آفت وجود دارد؟

دیگر علل آفت دهان باید مد نظر قرار بگیرند، از جمله:

• هرپس سیمپلکس (تبخال)
• هرپانژین (بیماری ویروسی عفونی)
• اریتم مولتی ‌فرم (بیماری‌ التهابی‌ حاد پوست و غشاهای‌ مخاطی)
• نوعی بثورات پوستی

علائم و نشانه های آفت کدامند؟

آفت های تکرار شونده معمولاً به شکل لکه های زرد رنگ بالا آمده ای آغاز می شوند که یک هاله قرمز رنگ آنها را فرا گرفته است. بافت اطراف سالم است تحت تأثیر قرار نگرفته است. زخم می تواند دردناک نیز باشد، مخصوصاً اگر با جابجایی یا خوردن برخی انواع خاص غذاها مانند میوه های دسته مرکبات اذیت و حساس شوند.

افراد ممکن است یک زخم تنها یا چند زخم را تجربه کنند. به نظر می رسد زخم های چندتایی در سراسر دهان فرد گسترده شوند.

زخم های آفت به سه دسته تقسیم می شوند:

• زخم آفت تکرار شونده جزئی که کمتر از ۵ میلی متر قطر دارند و ظرف ۱ تا ۲ هفته بهبود پیدا می کنند.
• زخم آفت اصلی، که بزرگ است (اغلب بیشتر از ۱۰ میلی متر قطر دارد) و چند هفته یا چند ماه طول می کشد تا بهبود پیدا کند و از خود اسکار به جای بگذارد.
• زخم های تبخال مانند، که زخم های چندتایی هستند که ظرف یک ماه بهبود پیدا می کنند. این نوع زخم ها عموماً روی زبان هستند.

چه تست هایی به تشخیص آفت کمک می کنند؟

اکثر افرادی که گاهگاهی تحت تأثیر آفت قرار می گیرند نیاز به تست ندارند. آنها زمانی گرفته می شوند که حملات مکرر زخم های چندگانه یا شدید دهانی یا آفت های پیچیده بروز پیدا کنند. آزمایش های خون از این دسته تست ها هستند.

آفت چه درمان هایی دارد؟

هیچ درمانی برای آفت وجود ندارد. اکثر آفت های جزئی تکرار شونده ظرف ۱ تا ۲ هفته، بدون هیچ درمانی بهبود پیدا می کنند. اصلی ترین هدف درمان کاهش درد و ناراحتی و ارتقاء بهبود است.

اقدامات کلی

• خمیرهای پیشگیرنده که یک مانع روی زخم تشکیل می دهند به گونه ای که قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا کاهش پیدا می کند.
• پوشش دادن روی سطح بافت با استفاده از نیترات نقره.
• بی حس کننده های موضعی مانند بنزوکائین و لیگنوکائین برای کاهش درد.
• خمیر دندان های درمانی فاقد سولفات لورت سدیم.
• دهانشویه های آنتی باکتریال برای کاهش عفونت های ثانویه.
• پرهیز از غذاهایی که باعث تشدید زخم می شوند.
• مکمل های تغذیه ای ویتامین ها یا مواد معدنی، در صورتی که رژیم غذایی کمبودهایی دارد.
• کاهش استرس.

داروهای تجویزی برای درمان آفت

داروهای موضعی تجویزی شامل:

• سوسپانسیون تتراسایکلین به شکل دهانشویه
• کورتیکو استروئیدهای موضعی مانند لوسیون ها، کرم ها، یا خمیرها، اغلب تریامسینولون در خمیر دندان ها .
• مسدود کننده های کلسینورین: پیمکرولیموس یا تاکرولیموس موضعی.

در موارد شدید، مخصوصاً اگر علائم سیستمیک وجود داشته باشد، داروهای ضد التهاب خوراکی می توانند کمک کننده باشند، از جمله:

• تتراسایکلین، مانند داکسی سایکلین ۵۰-۱۰۰ میلی گرم به مدت ۳ تا ۶ ماه یا بیشتر.
• داپسون
• کولکیسین
• استروئیدهای سیستمی
• عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مانند آزاتیپورین، متوترکسات، سیکلوسپورین
• آپرمیلاست
• آنتاگونیست های فاکتور نکروز تومور
• تالیدومید