دندان درآوردن نوزادان

فرایند رشد دندان در نوزادان یکی از نقاط عطف زندگی آنهاست- که معمولاً شما نیز به عنوان والدین در آن نقش خواهید داشت. فرایند رشد دندان ها در بین والدینی که به تازگی صاحب فرزند شده اند موضوع داغی است. این فرایند عبارت است از روندی که بواسطه ی آن دندان نوزاد در دهان ظاهر خواهد شد. در واقع طی روند رشد دندان، دندان های شیری از درون لثه در دهان ظاهر می شوند. بازه ی زمانی معمول برای رشد دندان ها از ۶ تا ۹ ماهگی نوزاد آغاز می شود و معمولاً ممکن است خیلی زودتر از آن، در ۳ ماهگی، یا خیلی دیرتر از آن، در ۱۲ ماهگی آغاز شود.

دندان درآوردن نوزادان

در اکثر کودکان تا سن ۳ سالگی رشد ۲۰ دندان شیری آنها تکمیل می شود. معمولاً طبق روال، هر چند ممکن است در همه ی کودکان یکسان نباشد، دو دندان جلوی فک پایین اول رشد می کنند و در پی آنها دو دندان جلوی فک بالا. سپس دندان های مولر اول و پس از آنها دندان های نیش بیرون می آیند.

حین بیرون آمدن دندان ها انتظار چه مشکلاتی را باید داشت؟

هرچند فرایند رشد دندان ها در هر کودک متفاوت است و علائم و نیز طول زمان بیرون آمدن و ظاهر شدن دندان ها در دهان در هر کودک متفاوت است، اما بسیاری از والدین شاهد علائم زیر خواهند بود:

• حساسیت و تحریک پذیری
• گاز گرفتن و جویدن اشیاء دم دست
• تورم لثه ها
• خارش چانه (صورت)
• تغییر در الگوی خواب
• مالش گوش
• افزایش و جاری شدن آب دهان
• کاهش اشتها

هرچند اکثر کودکان فرایند رشد دندان ها را بدون ناراحتی زیاد سپری می کنند، اما گاهی اوقات این فرایند می تواند قابل توجه باشد. حتی اگر هیچ ناراحتی وجود نداشته باشد، می توانید انتظار داشته باشید در کودک خود برخی علائم و نشانه های معمول همراه با رشد دندان ها را مشاهده کنید. به عنوان مثال، اگر لثه های کودک شما متورم شدند یا آب دهان او بیشتر از حد معمول بود تعجب نکنید زیرا بیرون آمدن دندان ها از لثه موجب ترشح بیشتر بزاق می شود. کاملاً طبیعی است که برای تسکین دادن و نیز تحریک فرایند، هر چیزی که به دستشان می رسد را گاز می زند یا می جوند. افزایش ترشح بزاق باعث قرمز و زخم شدن چانه می شود. حتی ممکن است در طول شب چند مرتبه بیدار شود.

دندان درآوردن نوزادان

این علائم بیشتر در طول هفته ای شایع هستند که دندان یا دندان ها واقعاً در حال بیرون آمدن از لثه ها هستند، که از چهار روز پیش از بیرون آمدن دندان ها آغاز می شوند و تا حدود سه روز بعد از آنکه بالاخره دندان ها بیرون می آیند نیز ادامه دارند.

گاهی اوقات تورم لثه ها ممکن است با کیست رویشی (کیسه های پر از مایع) همراه باشد که روی دندانی قرار می گیرد که در حال بیرون آمدن است. این کیست به شکل یک تورم کوچک حباب- شکل مایل به رنگ آبی ظاهر می شود که داخل آن تقریباً قابل مشاهده است. گاهی اوقات خون با مایع درون کیست ترکیب می شود، که در این صورت به این نوع کیست هماتوم رویشی گفته می شود (“hemat” خون؛ “oma” تورم یا تومور). به طور کلی، هیچ درمانی نیاز ندارند زیرا دندان از درون کیست بیرون می آید و موجب ترکیدن آن می شود، که باعث می شود به صورت خود به خود از بین برود.

هر چند اختلافات زیادی در این خصوص وجود دارد، اما اکثر منابع موافقند برای کودکی که دندان های او در حال بیرون آمدن هستند اسهال، خارش و تحریک پوست و تب طبیعی نیست. اگر کودک شما در حین رشد و بیرون آمدن دندان های خود تب یا اسهال دارد یا همچنان ناراحت و بی قرار است، با دندانپزشک اطفال یا پزشک اطفال او تماس بگیرید. باید کودک با دقت معاینه شود تا منشاء سیستمیک (علل عمومی بدن) بیماری مشخص شود.

دندان درآوردن نوزادان

چطور می توان به کودک کمک کرد آرام شود؟

در اینجا به بیان راهکارهایی خواهیم پرداخت که با کمک آنها می توانید ناراحتی و حساسیتی که کودک شما درون دهان خود تجربه می کند را بکاهید:

• دندان گیر– توصیه ی انجمن دندانپزشکان اطفال آمریکا این است که والدین برای کودکان خود که دندان های آنها در حال رشد است از یک دندان گیر پلاستیکی تمیز و خنک یا یک دستمال مرطوب و خنک استفاده کنند.
• پستانک خنک– اینها هم می توانند کمک کننده باشند. مواظب باشید دندان گیر یا پستانک منجمد نباشند، زیرا اگر برای مدت زمان طولانی در دهان باقی بمانند، یخ آنها می تواند موجب سوزش لثه ها شود.
• ماساژ لثه ها– ماساژ دادن لثه های ملتهب با انگشتان تمیز هم می تواند برای کاهش فشار ناشی از بیرون آمدن دندان ها کمک کننده باشد.
• غذاهای سرد– اگر کودک شما آنقدر بزرگ شده که می تواند غذا بخورد، زمانی که دندان های او در حال رشد هستند، خوراکی های سرد مانند بستنی یخی می توانند درد لثه ها را تسکین دهند، اما آنها را به وعده های غذایی او محدود کنید زیرا قند موجود در آنها می تواند موجب پوسیدگی دندان ها شود.
• استفاده از داروهایی که تهیه ی آنها از داروخانه و مصرف آنها نیاز به نسخه ی پزشک ندارد– در صورتی که درد حین بیرون آمدن دندان ها تداوم پیدا کرد می توانید به کودک خود استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید، اما دوز صحیح آنها را از پزشک داروساز بپرسید. این داروها باید قورت داده شوند و نباید آنها را روی منطقه ای ماساژ داد که حس درد در آن وجود دارد، زیرا همین کار می تواند موجب سوزش بیشتر شود. در گذشته روی لثه های کودکی که دندان های او در حال رشد بودند الکل مالیده می شد. این راهکار قدیمی کاملاً اشتباه است و به هیچ وجه نباید حتی ذره ای هم الکل استفاده شود. محصولات حاوی بنزوکائین (نوعی ماده ی بی حس کننده) هم نباید برای کودکان زیر ۲ سال استفاده شوند، مگر تحت نظر پزشک متخصص.

دندان درآوردن نوزادان

به دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال مراجعه کنید

اگر نمی دانید باید چه کار کنید یا نگران ناراحتی و بی قراری کودک خود هستید، آخرین و مهمترین راهکار مراجعه به دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال- متخصص رشد دندان ها و فک کودکان- است. دندانپزشک اطفال مشکلات دندانی از قبیل بیرون آمدن دندان ها را مدیریت و درمان و در برخی موارد از آنها پیشگیری می کند. مهم است که اطمینان حاصل کنید تنها دندان کودک در حال رشد است و هیچ مشکل جدی دیگری وجود ندارد که موجب بروز این علائم شده است. به خاطر داشته باشید که مناسب ترین زمان برای مراجعه و برقراری ارتباط با دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال نخستین سال زندگی کودک است.