خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

اکثر افراد ممکن است طی یک یا چند دوره از زندگی خود احساس کرده باشند دهان آنها خشک تر از همیشه شده است. این اتفاق ممکن است باعث شده باشد حرف زدن، غذا خوردن و حتی قورت دادن به راحتی انجام نشود. خشکی دهان، با نام علمی زروستومیا xerostomia، به کاهش موقتی ترشح بزاق دهان توسط بدن گفته می شود، و متأسفانه برخی افراد بارها به آن مبتلا می شوند که می تواند موجب ایجاد مشکل برای دیگر جنبه های سلامت دهان آنها شود.

اگر دائماً از خشکی دهان رنج می برید، با پی بردن به علت بروز آن و یافتن راهی برای کاهش آن راه زیادی برای پیشگیری از مشکلات جدی تر دهانی را پیموده اید.

خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

علل خشکی دهان

گاهی اوقات خشکی دهان تنها نتیجه نخوردن آب کافی در طول روز، کاهش آب بدن پس از یک ورزش شدید، یا تف کردن خیلی زیاد است. خشکی موقت دهان می تواند ناشی از عصبی شدن یا استرسی باشد که مثلاً ممکن است قبل از صحبت کردن در برابر تعداد زیادی افراد، تجربه کنید. با این حال، اغلب خشکی دهان یکی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها است. آکادمی پزشکی عمومی AGD تخمین زده است که بیش از ۴۰۰ دارو هستند که می توانند موجب خشکی دهان شوند، که در میان آنها می توان داروهای ادرار آور، مسکن ها، ضد افسردگی ها، داروهای فشار خون، دکونژستان ها، داروهای شل کننده عضلات، داروهای پارکینسون، و آنتی هیستامین ها را مشاهده کرد. خوردن برخی غذاها و آسیب به عصب، خوابیدن با دهان باز، تنفس از راه دهان و بیماری های دهان نیز می توانند موجب خشکی دهان شوند.

خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

موارد مزمن زروستومیا می توانند علائم مشکلات جدی سلامتی از قبیل سندروم اسجوگرن Sjogren’s syndrome (نوعی بیماری خود ایمنی بدن)، ایدز، دیابت، سرطان غدد بزاقی، یا اعتیاد به نوشیدنی های الکلی باشند. افرادی که برای درمان سرطان خود تحت پرتو درمانی یا شیمی درمانی قرار می گیرند، دائماً طی دوره درمان خود خشکی دهان را تجربه می کنند.

آیا براکت های ارتودنسی می توانند موجب خشکی دهان شوند؟

برخی افراد خشکی دهان را تنها طی دوره ای کوتاه پس از قرار گرفتن براکت های ارتودنسی روی دندان های خود تجربه می کنند. براکت ها اشیاء خارجی هستند که باعث می شوند لثه ها و بافت های داخل دهان اندکی متورم شوند و ترشح بزاق محدود شود. این مشکل به راحتی با نوشیدن آب بیشتر برطرف می شود. دهان شما خیلی زود به براکت ها عادت خواهد کرد، و خشکی دهان از بین خواهد رفت.

خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

تأثیرات خشکی دهان

نه تنها بزاق دهان فرایند هضم را آغاز می کند، بلکه به زدوده شدن باکتری ها و ذرات غذا از روی دندان ها و خنثی کردن اسیدهای مضری که تولید می کنند نیز کمک می کند. بدون این سیستم دفاعی طبیعی، پلاک و باکتری ها می توانند به سرعت روی پایه دندان ها تشکیل شوند، و بیشتر مستعد بوی بد دهان، پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه شوید. علاوه بر این، توانایی بزاق در کمک به ترمیم و معدنی سازی مجدد مینای ضعیف دندان ها را از دست خواهید داد.

انجمن دندانپزشکان آمریکا ADA ابراز داشته است که خشکی دهان می تواند منجر به کاندیدیاز دهانی (عفونت حاصل از قارچ های تیره کاندیدا) و عفونت های قارچی شوند که گاهی اوقات تحت عنوان برفک (عفونت مخاط دهان که عامل آن کاندیدا آلبیکانس است) به آنها اشاره می شود. افرادی که پیوسته از خشکی دهان رنج می برند مستعد شرایط ناراحت کننده ای به نام سندورم سوزش دهان burning mouth syndrome هستند. فقدان بزاق کافی می تواند در توانایی حس چشایی اختلال ایجاد کند. خشکی مجرای بینی و گلو درد از دیگر پیامدهای خشکی دهان هستند.

خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

درمان خشکی دهان

اگر از خشکی دهان رنج می برید ابتدا با دقت در سبک زندگی خود، و تغییر در آن به فکر درمان آن باشید اما اگر دائماً با این مشکل دست به گریبان هستید باید بدانید که این مشکل می تواند نشانه یک مشکل بزرگتر باشد به همین دلیل بهتر است هر چه سریع تر به پزشک خود مراجعه نمایید تا اگر منشأ آن داروهای مصرفی شما هستند، در صورت امکان و نیاز آنها را تغییر دهد، یا علت واقعی آن را تعیین و درمان نماید. برای درمان این مشکل می توان داروهایی مصرف کرد که ترشح بزاق را افزایش می دهند. می توانید با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید کدام درمان برای شما مناسب تر است.

خشکی دهان و اثر منفی روی دندان

در اینجا به بیان چند راهکار می پردازیم که با کمک آنها می توانید دهان خود را سالم نگه دارید:

• نخستین کاری که باید انجام دهید این است که مطمئن شوید آب بدن شما به اندازه کافی است (بدن شما هیدارته است). از مصرف کافئین بپرهیزید یا مصرف آن را کم کنید، زیرا کافئین موجب خشک شدن دهان و دهیدراته شدن بدن (کم شدن آب بدن) می شود. همین اتفاق با مصرف الکل نیز رخ می دهد.
• هر روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. بهداشت صحیح دهان و دندان می تواند مانع تشکیل پلاک روی دندان ها شود- پلاک لایه چسبناکی از باکتری ها است که موجب پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه می شود. برای محکم نگه داشتن دندان های خود حین مسواک زدن از خمیر دندان های فلورایده استفاده کنید.
• جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات را امتحان کنید، زیرا می تواند ترشح بزاق را تحریک کند. فقط مواظب باشید نوع بدون قند آنها را انتخاب کنید یا به دنبال محصولات حاوی زایلیتول باشید، که به جای قند استفاده می شود و می تواند از پوسیدگی دندان ها پیشگیری نماید. خوردن غذاهای ادویه دار و شور نیز می تواند کمک کننده باشد.