تحلیل ریشه دندان
در این نوشته می خوانید:
بافت های سخت توسط لایه های سطحی سلول های بلاست خود در برابر تحلیل رفتن محافظت می شوند. به نظر می رسد تا زمانی که این لایه ها دست نخورده باقی بمانند، تحلیل نمی تواند اتفاق بیفتد. گرچه استخوان، عاج، و سمنتوم بافت های معدنی شده (مینرالیزه شده) مزانشیمی هستند که اساساً از کلاژن ها و هیدروکسی آپاتیت تشکیل شده اند، اما آنها تفاوت قابل توجهی در احتمال تحلیل رفتن دارند.
دو مکانیزم در تحلیل بافت سخت دخیل هستند:
- عامل آغاز روند تحلیل
- دلیل ادامه تحلیل
مکانیزم آغاز روند تحلیل ریشه دندان جدا شدن سطح ریشه از لایه سلولی بلاست محافظ آن است. این انفصال ممکن است در پی یک آسیب به لایه بلاست محافظ بروز پیدا کند. برای آنکه تحلیل ادامه پیدا کند، یک محرک نیاز است، از جمله، عفونت، یا یک نیروی مکانیکی ممتد.
تحلیل ریشه دندان همیشه در سطح آغاز می شود و اگر از دیواره کانال ریشه های دندان آغاز شود تحلیل داخلی، و اگر از سطح بیرونی ریشه دندان آغاز شود تحلیل خارجی نامیده می شود.
تحلیل داخلی ریشه دندان
تحلیل داخلی در دندان های دائمی نادر است. به لحاظ تصاویر رادیوگرافی، مشخصه ویژه آن بزرگ شدن فضای داخل کانال ریشه به شکل بیضی می باشد. معاینات و ارزیابی های بافت شناسی تحلیل بخش های داخلی ریشه دندان با سلول های عظیم چند هسته ای مجاور بافت برآمده داخل پالپ را نشان می دهند. نظریه های مختلفی در مورد منشاء بافت های برآمده پالپ دخیل در تحلیل داخلی دندان وجود دارد. منطقی ترین توضیح این است که این برآمدگی بافت پالپی است که به دلیل عفونت فضای کرونال پالپ ملتهب شده است. علاوه بر الزام وجود بافت برآمده، تحلیل ریشه تنها در صورتی اتفاق می افتد که لایه ادونتوبلاست و عاج بینابینی از دست رفته باشند یا تغییر کرده باشند. ادعا شده است که تروما به عنوان یک دلیل برای از دست رفتن عاج بینابینی مجاور بافت برآمده می باشد.
به طور سنتی، صورتی شدن رنگ دندان نشانه تحلیل ریشه دندان می باشد؛ رنگ صورتی در نتیجه دانه دانه شدن بافت در عاج کورونال زیر مینای تاج دندان بوجود می آید. با این حال، یک دندان صورتی رنگمی تواند نشان دهنده یک نوع خاص تحلیل خارجی ریشه دندان نیز باشد، که تحلیل خارجی التهابی پیرامونی ریشه دندان نامیده می شود، که قبل از تشخیص تحلیل داخلی ریشه دندان باید رد شود.
علاوه بر این، صورتی شدن رنگ دندان می تواند به دلیل خونریزی پالپ نیز اتفاق بیفتد.
تحلیل خارجی دندان
اشکال مختلف تحلیل خارجی ریشه دندان در انسان ها مشاهده شده است. مکانیزم اصلی نحوه بروز این اتفاق هنوز برای برخی از نمونه ها درک نشده است، با این حال، اشکال دیگر هنوز توضیح داده نشده اند، و بنابراین، بدون علت یا با علت نامعلوم نامیده می شوند. یک سیستم دسته بندی برای تحلیل خارجی ریشه دندان که سیستم شناخته شده ای دارد برای انسان ها ارائه شده است، که به قرار زیر است:
- تحلیل سطح
- تحلیل جایگزین همراه با انکیلوز
- تحلیل التهابی
تحلیل سطح
تحلیل سطح در نتیجه آسیب به لایه سمنتوبلاست اتفاق می افتد. سطح عریان شده ریشه دندان سلول های کلاست را جذب می کند، که تا زمانی که عوامل فعال سازی استئوکلاست ها در محل آسیب آزاد می شوند، سمنتوم را جذب خواهد کرد، که معمولاً چند روز طول می کشد. وقتی تحلیل متوقف می شود، سلول ها از الیافت پریودنتال تکثیر خواهند شد منطقه جذب شده را پر می کنند که منجر به رسوب بافت عاجی ترمیمی خواهد شد.
تصور می شود که تروماهای جزئی که در نتیجه گاز زدن غیر عمدی روی اشیاء سفت، براکسیسم (دندان قروچه، و غیره اتفاق می افتند، می توانند باعث بروز آسیب های منطقه ای به الیاف پریودنتال لیگامان شوند و موجب بروز این نوع تحلیل شوند. این روند خود محدود کننده و قابل بازگشت است.
تحلیل جایگزینی
این نوع تحلیل منجر به جایگزینی بافت سخت عاجی با استخوان می شود. وقتی تحلیل سطح متوقف می شود، سلول ها از الیاف پریودنتال لیگامان تکثیر خواهند شد و منطقه تحلیل رفته را پر خواهند کرد. اگر تحلیل رفتگی بزرگ باشد، مدتی زمان می برد تا این سلول ها کل سطح را پوشش دهند. سلول ها از استخوان مجاور ممکن است ابتدا برسند و خود را در سطح تحلیل رفته جای دهند. بنابراین استخوان مستقیماً روی بافت سخت عاجی شکل خواهد گرفت. این منجر به جوض خوردگی بین استخوان و دندان می شود، که انکیلوز نامیده می شود.
این می تواند در قالب نوعی بهبود مشاهده شود، استخوان بافت سخت دندان را به عنوان بخشی از خود پذیرفته است و دندان در چرخش طبیعی اسکلتی دخیل شده است. بنابراین، در طول تغییر شکل استخوان که متعاقب آن بروز پیدا می کند، هم بافت سخت دندانی و هم استخوان جذب خواهند شد. وقتی روند جذب به پایان می رسد، استئوبلاست ها در ناحیه ای که مجدداً جذب شده است استخوان تشکیل می دهند. به این ترتیب، بافت های دندانی به تدریج با استخوان جایگزین خواهند شد. به طور خلاصه، انکیلوز یکی از اشکال بهبود تحلیل سطح ریشه دندان است، که یک نقطه بالینی بوجود می آورد که ممکن است ناخوشایند باشد.
تحلیل التهابی
علاوه بر تحلیل آپیکال ریشه دندان که در نتیجه پریودنتیت آپیکال به عنوان پیامد نکروز پالپ بروز پیدا می کند، دو شکل اصلی تحلیل خارجی ریشه دندان با التهاب در بافت پریودنتال همراه هستند:
- تحلیل ریشه التهابی پیرامونی (PIRP)
- تحلیل ریشه التهابی خارجی (EIRR)
هر دو شکل با تخریب سمنتو بلاست ها بروز پیدا می کنند. در PIRR، عامل فعالسازی استئوکلاست، که روند جذب را همیشگی می کند، با ضایعات التهابی در بافت های پریودنتال مجاور ارائه می شوند. از سوی دیگر EIRR محرک خود را برای تحلیل مداوم از پالپ نکروتیک عفونی دریافت می کند. به عبارت دیگر، عامل مشترک برای این دو نوع تحلیل التهاب در بافت های مجاور است. تا جایی که به PIRR مربوط می شود، التهاب پری رادیکولار به تنهایی روند تحلیل را به ادامه وا می دارد، در حالی که محرک برای EIRR التهاب پری رادیکولار است که در نتیجه محصولاتی اتفاق می افتد که از پالپ نکروتیک و از راه توبول های عاجی آزاد می شوند که پوشش آنها طی فرایند تحلیل از بین رفته است.
تحلیل ریشه التهابی پیرامونی (PIRR)
سطح آسیب دیده سرویکال ریشه (مثلاً در نتیجه جرمگیری بیش از حد یا تروماهای دیگر) معمولاً تحت پوشش اپیتلیوم پیوندی قرار می گیرد. گاهی اوقات، این اتفاق رخ نمی دهد، در عوض، ناحیه آسیب دیده مجدداً با بافت های همبند انباشته می شود. در حضور ضایعات پریودنتال، بیشترین میزان روند تحلیل اتفاق می افتد. قابل درک است که سلول های التهابی در ضایعه، عامل فعالسازی استئوکلاست در سطح عریان شده ریشه را شناسایی می کنند، و به این ترتیب، فعالیت کلاسیک را آغاز و حفظ می کند. این نوع تحلیل نزدیک به بخش آپیکال بلافاصله پس از بافت های حاشیه ای اتفاق می افتد و بنابراین اغلب در بخش سرویکال واقع شده است و به همین دلیل تحت عنوان تحلیل ریشه سرویکال نامگذاری شده است. با این حال، محل آن به میزان بافت های حاشیه ای و عمق پاکت بستگی دارد و بنابراین ممکن است همیشه در موقعیت سرویکال واقع نشده باشد.
تحلیل ریشه التهابی خارجی (EIRR)
این نوع تحلیل ریشه نوعی پیچیدگی است که می تواند پس از تروماهای دندانی بروز پیدا کند. این روند در پی تحلیل سطح به دلیل آسیب به الیاف پریودنتال لیگامان همراه با یک حادثه تروماتیک آغاز می شود. پالپ نیز آسیب می بیند و نکروتیک می شود. با رسیدن تحلیل از سطح به عاج، استئوکلاست ها فعالیت جذب کننده خود را به آنجا خواهند برد، زیرا مواد پالپ نکروتیک و احتمالاً عفونی از توبول های بدون پوشش عاج خارج می شوند. محصولات پالپ یک روند التهابی را در بافت های پریودنتال مجاور حفظ خواهند کرد که در عوض ادامه روند تحلیل را تحریک خواهد کرد.
علل تحلیل ریشه دندان ها چیست؟
موقعیت های مختلفی هستند که می توانند موجب تحلیل ریشه دندان ها شوند، اما هنوز این مسئله به طور کامل درک نشده است. تحلیل خارجی دندان عموماً ناشی از حوادثی است که باعث بروز تورم و از دست رفتن استخوان یا بافت می شوند. بعلاوه، استفاده طولانی مدت از درمان های ارتودنتیک و حفره های دندانی درمان نشده نیز می توانند موجب تحلیل دندان ها شوند.
علائم و نشانه های تحلیل دندان
تحلیل دندان عموماً از بیرون دندان آغاز می شود و رو به داخل پیش می رود، اما یافتن علائم می تواند دشوار باشد. در حقیقت، برخی افراد سال های سال متوجه هیچ یک از علائم و نشانه ها نمی شوند.
- دردی که از داخل دندان، ریشه، یا تاج دندان می آید.
- تغییر رنگ دندان ها به تیره یا صورتی.
- تورم و قرمزی لثه ها.
- ایجاد فواصل غیر عادی بین دندان ها.
- دندان های شکننده ای که به راحتی لب پر می شوند.
- حفره هایی در دندان ها که شبیه به پوسیدگی های دندانی به نظر می رسند.
مشکلات ناشی از تحلیل ریشه دندان
افراد می توانند مشکلات مختلف مربوط به تحلیل دندان ها را تجربه کنند. علاوه بر دردی که به این شرایط مربوط می شود، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- عفونت دندان
- کج شدن دندان ها
- ضعف و تغییر رنگ دندان ها
- لب پر شدگی یا حفره در دندان
- از دست رفتن دندان
- ریشه های دندان ها نیز ممکن است تحلیل بروند.
تحلیل ریشه دندان های شیری
گرچه تحلیل ریشه دندان های دائمی یک فرایند ناخوشایند و غیر طبیعی است اما تحلیل دندان های دائمی یک فرایند کاملاً طبیعی است. طی روند تحلیل دندان های شیری، سلول ها پیغام هایی را بین استخوان و دندان منتقل می کنند که نشان دهنده نیاز به یک فرایند بازسازی است. یک پیغام برای استخوان بین دندان های دائمی جدید و اطراف آن ارسال می شود تا جایگزین دندان شیری می شود که قرار است بیفتد. در نهایت دندان شیری می افتد تا فضای کافی برای دندان های دائمی جدید محیا شود.
در صورت بروز تحلیل ریشه دندان چه باید کرد؟
یک دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک متخصص ممکن است تحلیل دندان را از طریق معاینه جسمی یا تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس تشخیص دهد. مهم است دندانپزشک خود را از هر گونه حوادث دندانی که تجربه کرده اید آگاه سازید.
وقتی تحلیل ریشه دندان اتفاق می افتد، عاقلانه است که بلافاصله به دنبال کمک باشید. افراد زیادی هستند که زمان زیادی را صرف این می کنند که ببینند داخل دهان آنها چه می گذرد، در حالی که بقیه برای رسیدگی به شرایط زمان زیادی را صرف می کنند و امیدوارند برطرف شود. بهترین حرکت شما این است که بلافاصله به دنبال خدمات یک دندانپزشک باشید. دندانپزشکان می توانند کارهای زیر را برای پرداختن به این مشکل انجام دهند.
درمان شما به بخشی از دندان بستگی دارد که تحت تأثیر قرار گرفته است، و نیز میزان وخامت آسیب وارد شده. بر این اساس ممکن است شما به یکی از درمان های زیر نیاز داشته باشید:
کشیدن دندان
ممکن است دندانپزشک فرایند درمان ریشه را انجام دهد تا دندان را پر و مهر و موم کند.
جراحی جزئی
اگر این شرایط هنوز در مرحله شکل گیری است، دندانپزشک ممکن است یه فرایند جراحی جزئی لثه انجام دهد تا بواسطه آن از شر بافت های مشکل آفرین رها شود. این روند سریع و بی خطر است در عین حال که یکی از مؤثرترین راه ها برای پرداختن به تحلیل ریشه دندان است.
درمان ریشه، روکش گذاشتن روی دندان، و جراحی لثه از جمله درمان های دیگر هستند. از آنجا که تحلیل دندان می تواند روی ظاهر دندان نیز تأثیر منفی داشته باشد، برخی افراد بزرگسال ممکن است نیاز به ایمپلنت های دندانی یا ونیرهای دندانی داشته باشند تا لبخند خود را بهبود دهند.
به خاطر داشته باشید که ، بهترین راه برای پرهیز از آسیب چشمگیر ناشی از تحلیل دندان پی بردن خیلی زود به وجود آن است. حفظ چکاپ های منظم دندانپزشکی با تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس توسط تیم دندانپزشکی بهترین سرمایه گذاری ممکن است.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.