جراحی دندان آسیای سوم که تحت عنوان جراحی دندان عقل شناخته می‌شود، یکی از معمول‌ترین فرایندهایی است که در مراکز جراحی دهان و دندان انجام می‌شود. با این حال، این فرایند نیازمند طرح درمان صحیح و مهارت‌های جراحی می‌باشد. به طور کلی فرایندهای جراحی همواره با پیچیدگی‌هایی همراه بوده‌اند. دامنۀ این مشکلات گسترده است، از مواردی مانند درد و ورم پس از جراحی، ناشی از جای زخم‌های جزئی، گرفته تا آسیب دائمی به عصب، شکستن دندان‌های فک پایین، و عفونت‌هایی که زندگی فرد را به مخاطره می‌اندازند. می‌توان مشکلات جزئی را تحت عنوان مشکلاتی تعریف نمود که بدون نیاز به درمان‌های بیشتر، قابل بهبودی می‌باشند. مشکلات اصلی، آن دسته از مشکلات هستند که نیازمند درمان بیشتر می‌باشند و ممکن است پیامدهایی غیرقابل بازگشت داشته باشند.گرچه ممکن است نهفتگی دندان‌های آسیای سوم برای مدت زمانی نامعلوم بدون نشانه باقی بماند، اما ممکن است آسیب‌های چشمگیری در پی داشته باشند. باقی‌ماندن دندان‌های آسیای سوم ممکن است با خود درد، پری‌کورنیت (عفونت دندان عقل)، گسترش بیماری‌های لثه روی دندان آسیای دوم، تحلیل تاج و/یا ریشۀ دندان آسیای دوم، پوسیدگی دندان‌های آسیای سوم یا دوم و بروز علائم اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) به همراه دارند. آسیب‌های جدی‌تر از قبیل عفونت فضای صورت، شکست خود به خود فک پایین ناشی از کیست دندانی یا تومورها نیز ممکن است رخ دهند.

مهم است که دندانپزشکان عمومی و نیز جراحان فک و صورت و دهان و دندان با تمامی مشکلات ممکن آشنا باشند. این امر اطلاعات بیماران در این رابطه را بالا می‌برد که منجر به شناخت و مدیریت زودهنگام مشکلات خواهد شد. مطالعات بسیاری به صورت موردی به بررسی مشکلاتی پرداخته‌اند که حین و پس از جراحی سومین دندان آسیای بزرگ بوجود می‌آیند. در اینجا به مرور نتایج برخی از آنها می‌پردازیم.

مشکلات شایع در جراحی دندان عقل

مشکلات پس از جراحی دندان عقل

آسیب دائمی به عصب

آسیب دائمی به عصب فک پایین یا زبان بسیار نادر است، اما به طور کلی، از جمله خطرات شناخته‌شدۀ جراحی دندان عقل می‌باشد. آسیب به اعصاب فک پایین یا زبان، حین جراحی سومین دندان آسیای بزرگ (دندان عقل) یکی از معمول‌ترین علت‌های دعاوی قضایی دندانپزشکی می‌باشد. ارتباط نزدیک اعصاب و سومین دندان آسیای بزرگ، احتمال صدمه دیدن عصب را بالا می‌برد.

شکست فک پایین

شکست فک پایین در حین جراحی یا پس از آن، از جمله حوادث نادر است، اما از جمله مشکلات اصلی محسوب می‌شود. کاهش مقاومت استخوان ممکن است در نتیجۀ آتروفی (تحلیل و لاغر شدن عضلات) فیزیولوژیک، پوکی استخوان، یا فرایندهای پاتولوژیک (آسیب‌شناسانه) باشد. از آنجا که نیرویی که حین جویدن اعمال می‌شود در مردان بیشتر است، احتمال شکست استخوان فک پس از جراحی در آنها افزایش می‌یابد. شکست استخوان فک حین عمل جراحی نیز در نتیجۀ استفاده از ابزار نادرست و وارد آوردن نیرو به آن نیز ممکن است رخ دهد. اکثر موارد شکست استخوان فک پس از جراحی، طی دو تا چهار هفته پس از آن و حین جویدن رخ می‌دهند.

مشکلات شایع در جراحی دندان عقل

فرایندهای غیرمعمول التهاب و ایجاد آبسه

گسترش فرایندهای التهابی به نقاط غیرمعمول مغز و اطراف گردن ممکن است در پی جراحی دندان عقل رخ دهند. احتمال آبسه زیر ضریع استخوان کاسه‌ی چشم، در نتیجۀ گسترش عفونت از طریق حفره‌های عصبی و ناحیه‌های زیر شقیقه‌ای به شکاف پایینی کاسه‌ی چشم و مشکلات مشابه بسیار اندک اما ممکن می‌باشند.

جابجایی دندان‌های عقل

جابجایی اتفاقی دندان عقل (دندان آسیای سوم) نهفته، بخشی از ریشه، تاج، و یا کل دندان طی کشیدن دندان معمول نیست، با این حال مشکلی شناخته شده است. جابجایی دندان‌ها/ریشه‌های دندان‌های فک پایین معمولا زمانی رخ می‌دهد که دندان‌ها به صورت لینگوال (سطح داخلی دندان‌ها در مجاورت زبان) قرار گرفته باشند، پوشش قشر زبانی سوراخ شده باشد و یا تکنیک جراحی ضعیف باشد. اگر طی کشیدن دندان بخشی از ریشه “ناپدید” شود، نباید برای احیای آن تلاش نمود، بلکه باید به یک متخصص ریشه مراجعه نمود.

مشکلات شایع در جراحی دندان عقل

دیگر مشکلات غیرمعمول

مشکلات مجرای تنفسی، تورم نرم کام ناشی از خونریزی پس از کشیدن دندان، هماتوم (توده‌ی لخته‌ی خون که به علت عبور از دیواره‌ی رگ‌ها و تجمع آن در بافت ایجاد می‌شود) در فضای زیر فک پایین و کناره‌های حلق که منجر به انحراف حلق دهانی و انسداد مجرای تنفسی در سطح حلق دهانی می‌شود.

مشکلات شایع در جراحی دندان عقل